هپاتیت سی چیست؟
هپاتیت سی بیماری است که با ایجاد التهاب به کبد آسیب می رساند. کبد اندامی بزرگ در سمت راست و بالای شکم است و ویروس هپاتیت سی عامل این بیماری است. انتقال هپاتیت سی از طریق تماس خون و مایعات بدن از فردی به فرد دیگر صورت می گیرد. این تماس از چند طریق همچون به اشتراک گذاشتن سرنگ آلوده، بارداری و زایمان و تماس جنسی اتفاق می افتد.
علائم هپاتیت سی
بیشتر افراد علائم هپاتیت سی را ظاهر نمی کنند. در صورت بروز، علائم هپاتیت سی شامل موارد زیر هستند:
- احساس خستگی یا ضعف
- بی اشتهایی
- تهوع
- درد ماهیچه ای یا مفصلی
- کاهش وزن
در بیشتر موارد هپاتیت سی برای سال ها باقی می ماند. در این صورت امکان بروز اسکار کبدی یا همان سیروز وجود دارد. علائم سیروز کبدی عبارتند از:
- تورم شکم و پاها و تجمع مایع در ریه ها
- کبودی یا خونریزی که به راحتی اتفاق می افتد.
- مشکل در تنفس عمیق
- احساس پری شکم
- سرگیجه که به طور ناگهانی اتفاق می افتد.
- کما
انتقال هپاتیت سی
انتقال هپاتیت سی از طریق تماس خون مایعات بدن انجام می شود.
- خون و فرآورده های خونی. انتقال هپاتیت سی در اوایل دهه 1990 اغلب از طریق انتقال فرآورده های خونی آلوده اتفاق می افتاد؛ تا زمانی که قبل از انجام این انتقال، تست خونی برای سنجش وجود ویروس هپاتیت سی در نظر گرفته شد. بدین ترتیب احتمال خطر انتقال هپاتیت سی از طریق دریافت فرآورده های خونی آلوده بسیار کاهش یافته است.
- تماس جنسی. انتقال هپاتیت سی می تواند از طریق تماس جنسی انجام گیرد؛ در حالی که احتمال انتقال هپاتیت سی از طریق تماس جنسی در مقایسه با سایر ویروس ها کمتر است. خطر انتقال هپاتیت سی بین شریک های جنسی که شریک های جنسی دیگری ندارند و تنها با یک نفر تماس جنسی برقرار می کنند حدودا یک نفر از هر 1000 نفر تخمین زده شده است. به همین دلیل، بسیاری از متخصصین معتقدند که استفاده از کاندوم برای پیشگیری از انتقال هپاتیت سی در زوج هایی که تنها یک شریک جنسی دارند ضرورتی ندارد.
در غیر این صورت، استفاده از کاندوم برای پیشگیری از انتقال هپاتیت سی ضروری است. این کار شما را از ابتلا به ویروس های دیگر همچون ویروس اچ آی وی یا سایر بیماری های مقاربتی محافظت می کند و همچین از انتقال هپاتیت سی به شریک جنسی شما پیشگیری می نماید.
به طور کلی استفاده از کاندوم در برقراری تماس جنسی با افراد مبتلا به هپاتیت سی و اچ آی وی توصیه می شود.
- بارداری. خطر انتقال هپاتیت سی به جنین در طول بارداری به سطح ویروس هپاتیت سی در خون مادر بستگی دارد. به طور کلی، خطر انتقال هپاتیت سی به جنین در حدود 5-6 درصد است اما این درصد در افراد آلوده به ویروس اچ آی وی افزایش یافته و به 8-12 درصد می رسد.
خانم های مبتلا به هپاتیت سی که بارداری هستند و یا قصد بارداری دارند باید درمان خطر انتقال هپاتیت سی با پزشک مشورت نمایند.
انتقال هپاتیت سی: سایر راه های انتقال هپاتیت سی
شواهدی مبنی بر این که بوسیدن، در آغوش گرفتن، عطسه کردن، سرفه کردن، تماس اتفاقی، خوردن غذا و آب مشترک، استفاده از وسایل غذا و لیوان مشترک و یا داشتن تماس های دیگر بدون قرارگیری در معرض خون فرد آلوده می توانند خطر انتقال هپاتیت سی را به دنبال داشته باشند، وجود ندارد.
در هر حال، استفاده از مسواک، ریش تراش و سایر ابزار مشترک که می توانند با خون آلوده شوند، توصیه نمی شود. این مسئله در مورد استفاده از سوزن ها و سرنگ های مشترک برای تزریق دارو نیز صدق می کند.
انتقال هپاتیت سی از طریق تماس جنسی تا چه حد صورت می گیرد؟
انتقال هپاتیت سی در درجه اول با قرار گیری در معرض خون آلوده به ویروس هپاتیت سی انجام می شود. تحقیقات اخیر نشان می دهند که اگر شما برای مدت طولانی تنها با یک نفر که البته به بیماری هپاتیت سی نیز دچار است، تماس جنسی داشته باشید، خطر انتقال هپاتیت سی به شما بسیار پایین خواهد بود؛ مگر این که شما نیز به ویروس اچ آی وی (HIV) آلوده باشید.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری استفاده مرتب از کاندوم برای پیشگیری از انتقال هپاتیت را برای زوج هایی که تنها یک شریک جنسی دارند، توصیه نمی کند. اما زوج ها باید از استفاده مشترک از مسواک، ریش تراش و ناخن گیرها خودداری کرده و از تماس جنسی در زمان قاعدگی بپرهیزند.
همان طور که اشاره شد، در صورت ابتلا به ویروس اچ آی وی خطر انتقال هپاتیت سی به شما افزایش می یابد. همچنین، اگر شما تماس جنسی کوتاه مدت با چندین نفر که به هپاتیت سی مبتلا هستند داشته باشید، خطر انتقال هپاتیت سی بالا می رود. در این شرایط، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری استفاده مرتب از کاندوم را برای پیشگیری از انتقال هپاتیت سی توصیه می کند.
اگر شما نگران بیماری هپاتیت سی هستید، با پزشک صحبت کنید. تشخیص هپاتیت سی به کمک یک آزمایش خون ساده انجام می گیرد. درمان هپاتیت سی شامل داروهایی است که به پاکسازی ویروس هپاتیت سی از خون شما و در نهایت درمان کامل بیماری کمک می کند.
