پنومونی چیست؟
شایع ترین علت پنومونی آلودگی به باکتری استرپتوکوکوس نومونیا یا پنوموکوکوس است. واکسن پنوموکوکال بهترین راه برای پیشگیری از عفونت ناشی از پنوموکوکوس (پنومونی) است. واکسن آنفلوانزا نیز می تواند در پیشگیری از پنومونی که ممکن است عوارض آنفلوانزا را به دنبال داشته باشد، کمک کننده باشد. در این مقاله به بحث در مورد واکسن پنوموکوکال، افرادی که باید واکسینه شوند و خطرات بالقوه واکسن پنوموکوکال می پردازیم.
پنومونی: واکسن پنوموکوک
واکسن پنوموکوک در برابر انواع شایع باکتری های پنومونی ایمنی ایجاد می کند. محافظت در برابر پنوموکوکوس با توجه به دشواری درمان تیره های پنوموکوکوس، بسیار اهمیت دارد.
انواع واکسن پنوموکوک
دو نوع واکسن پنوموکوکال برای پیشگیری از پنومومی در دسترس است؛ PPSV23 (واکسن پلی ساکاریدی پمونومی 23) و PCV13 (واکسن پنوموکوکال کونژوگه 13).
واکسن پنوموکوک نوع اول برای پیشگیری از پنومونی در کودکان توصیه می شود. چهار دوز از این واکسن پنوموکوکال در 2 و 4 و 6 و 12 تا 15 ماهگی دریافت می شود.
واکسن پنوموکوک نوع دوم برای همه افراد با سن بالاتر از 65 و همچنین افراد بالای دو سال که در معرض خطر بالای پنومونی قرار دارند توصیه می شود.
چه افرادی به واکسیناسیون پنومومی نیاز دارد؟
دستور العمل های موجود دریافت یک دوز واکسن پنوموکوکال را برای همه افراد بالای 65 سال در صورت عدم دریافت واکسن در گذشته، توصیه می کنند. افرادی که واکسن پنوموکوک را قبل از این سن دریافت کرده اند، تکرار واکسن 5 سال بعد از اولین دوز توصیه می شود. بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز باید 5 سال یا بیشتر بعد از اولین دوز واکسن پنوموکوک، دوباره واکسن را دریافت نمایند.
افراد با سن کمتر که در معرض خطر عفونت پنومونی قرار دارند شامل افراد مبتلا به دیابت، بیماری قلبی و ریوی، بیماری کبدی، نشت مایع مغزی نخاعی، دارای ایمپلنت حلزونی، افراد با سیستم ایمنی ضعیف، افراد بدون طحال، افراد سیگاری و افرادی که در محیط های خاص زندگی می کنند (پرستار های خانگی) نیز باید واکسن پنوموکوکال را بزنند.
افرادی در سنین 2-64 سال که در معرض خطر پنومومی قرار دارند باید زمانی که نیاز به ایمنی سازی تشخیص داده شد، واکسن پنوموکوک را بزنند. دریافت واکسن پنوموکوکال در خانم های باردار یا خانم هایی که قصد بارداری دارند در صورت داشتن نشانه، ضرورت دارد.
هر فردی که به عفونت پنومونی دچار می شود اما در گذشته برای پیشگیری از پنومونی واکسینه نشده است، باید واکسن را دریافت کند. ابتلا به عفونت ناشی از یک تیره باکتریایی لزوما فرد را در برابر عفونت ناشی از سایر تیره ها ایمنی نمی کند.
نیاز به واکسن تقویت کننده
نیاز به یک دوز واکسن پنوموکوک تقویت کننده به وضعیت فرد بستگی دارد. همان طور که در بالا اشاره شد، افرادی که واکسن پنوموکوکال را قبل از سن 65 سالگی دریافت کرده اند، دریافت یک دوز واکسن پنوموکوک بعد از گذشت 5 سال توصیه می شود. بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف باید واکسن را 5 سال یا بیشتر بعد از دریافت اولین دوز واکسن پنوموکوک دریافت کنند.
سایر واکسن ها
واکسن آنفلوانزا نیز برای همه افراد حداقل با شش ماه سن توصیه می شود اما این واکسن به طور خاص برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت پنومونی قرار دارند توصیه می شد؛ زیرا عفونت پنومونی یک عارضه شایع از عفونت آنفلوانزا است. واکسن آنفلوانزا معمولا یک بار در سال تزریق می شود.
فواید واکسن پنومونی
واکسن پنوموکوکال نمی تواند در پیشگیری از همه انواع پنومونی موثر باشد. بنابراین، فردی که در معرض خطر بالای ابتلا به پنومونی یا آنفلوانزا قرار دارد باید در مورد فواید واکسیناسیون پنومونی با متخصص بیماری های عفونی مشورت کند.
پنومونی: کنترل عفونت
معیارهای کنترل عفونت می توانند در پیشگیری از انتشار هر نوع عفونتی همچون پنومونی کمک کننده باشند. کنترل عفونت رایج ترین راهکار عملی در مراکز درمانی است اما در سطح جامعه نیز کاربرد دارد. شستشوی مرتب دست ها با آب و صابون یا پاک کننده های دست الکلی می تواند در پیشگیری از پنومونی موثر باشد.
از آن جایی که عفونت پنومونی در اثر تماس با ترشحات تنفسی آلوده قابل انتقال است، افراد مبتلا به پنومونی باید تماس مستقیم و نزدیک با دوستان و اعضای خانواده خود را کمتر کنند. برای پیشگیری از انتشار پنومونی دهان و بینی حین عطسه و سرفه کردن باید پوشانده شوند. عطسه و سرفه کردن در داخل لباس راه دیگری برای پیشگیری از پراکندگی بزاق و ترشحات و آلوده شدن دست ها است.
