بواسیر (هموروئید) چیست؟
در مواقع یبوست مدفوع سفت به رگهای خونی که بطور طبیعی در انتهای روده (داخل مقعد) وجود دارند فشار آورده و منجر به بزرگ شدن این رگها می شود که بواسیر نامیده می شود و در مراحل پیشرفت بیماری، بالشتکهای بواسیری حین اجابت مزاج بصورت یک توده از مقعد خارج می شوند که یا خودبخود یا با فشار دست بداخل بر می گردد و در موارد شدیدتر بداخل بر نمی گردد. خروج این توده از مقعد اغلب دردناک بوده و گاهی همراه با خونریزی بصورت قطره قطره بعد از دفع مدفوع خود را نشان می دهد.
علائم بواسیر :
- درد ناحیه مقعد حین دفع مدفوع
- خارش مقعد
- دفع ناقص مدفوع و گاهی بی اختیاری مدفوع و یا مشاهده لکه های مدفوعی در لباس زیر.
- احساس برآمدگی در ناحیه مقعد که اغلب دردناک است.
- خروج عروق بواسیری
- خونریزی از مقعد بصورت قطره قطره
انواع بواسیر :
بواسیر درجه ۱ : در این مرحله رگهای دیواره انتهای روده متورم میشوند ولی اندازه آن کوچک بوده و از مقعد خارج نمی شوند معمولا درد ندارد ولی با خروج مدفوع سفت می تواند خونریزی بصورت قطره قطره
داشته باشد.
بواسیر درجه ۲ : در این حالت بالشتکهای بواسیر از مقعد خارج می شود و خودبخود جا میرود از این مرحله به بعد معمولاً درد و خونریزی و خارش دارد.
بواسیر درجه ۳ : موقع دفع مدفوع بالشتکهای بواسیری از مقعد خارج میشود ولی خودبخود داخل نرفته و نیاز به فشار دست دارد.
بواسیر درجه ۴ : در این مرحله بالشتکهای بواسیری بطور دائم در خارج مقعد بوده و حتی با کمک دست نیز داخل نمی رود.
علل ایجاد بواسیر :
مهمترین علت ایجاد بواسیر یبوست است. از طرفی اسهال نیز می تواند منجر به ایجاد بواسیر گردد. سایر علل شامل چاقی – کم شدن توان عضلانی در سنین بالا – جراحیها – بیماریهای روده و یا سرطان روده بزرگ.
علل یبوست :
۱- مصرف غذاهای کم فیبر ۲- عدم تحرک کافی ۳- فعالیتهای ورزشی بسیار شدید ۴- قاعدگی و حاملگی در برخی خانمها ۵- کم آبی بدن مثلا بدلیل تعریق زیاد و یا در دوران شیردهی ۶- مسافرت های طولانی
پیشگیری :
مهمترین اقدام پیشگیری از یبوست میباشد با مصرف فیبر فراوان مخصوصاً دوران قاعدگی و بارداری و مسافرت، نوشیدن آب به میزان کافی، داشتن فعالیت بدنی متوسط.
چه غذاهایی جهت پیشگیری از یبوست مصرف می شوند :
- افزایش مصرف میوه های تازه مانند انگور، مرکبات، کیوی، خیار، آلو، زردآلو، گلابی، انجیر و کاهش مصرف موز
- مصرف سالاد در وعده های غذایی با کاهو، گوجه فرنگی، خیار، لبو و …
- مصرف دانه زیتون با غذا
- استفاده از الو در پخت غذا
- مصرف تنقلات فیبردار مخصوصاً در مسافرت شامل انجیر، آلوخشک و لواشک
درمان :
در صورت مشاهده هرگونه خونریزی از مقعد یا درد یا تورم این ناحیه باید به پزشک مراجعه و معاینه انجام شود
در صورت تشخیص قطعی بواسیر توسط پزشک در مراحل اولیه درمان شامل
- رژیم غذایی پر فیبر
- نشستن در لگن آب گرم پس از اجابت مزاج
- استفاده از پماد یا شیاف های کاهنده التهاب بواسیر میباشد.
در مراحل پیشرفته و یا مزمن مقاوم به درمان نیاز به برداشتن بالشتک بواسیری است که به روشهای مختلف انجام می شود ولی بهترین روش درمان که درصد جوابدهی آن بیشتر از سایر روشها است، روش جراحی است.
