پروکتوکولکتومی یک روش جراحی است که در آن تمام کولون (روده بزرگ) و رکتوم برداشته می شوند. پروکتوکولکتومی یک روش استاندارد برای درمان کولیت اولسراتیو در بیمارانی است که درمان دارویی موثر نبوده و یا عوارض جانبی خطرناکی را به دنبال داشته اند.
پروکتوکولکتومی چیست؟
عمل پروکتوکولکتومی به کمک بیهوشی عمومی انجام می شود. بدین معنی که شما در طول عمل پروکتوکولکتومی کاملا بیهوش هستید و درد را احساس نمی کنید. در عمل پروکتوکولکتومی اقدامات زیر انجام می گیرند:
- جراح یک برش جراحی در پایین شکم ایجاد می کند.
- سپس روده بزرگ و رکتوم را برمی دارد.
- طی پروکتوکولکتومی جراح همچنین گره های لنفاوی را بررسی کرده و برخی از آن ها را برمی دارد. این کار زمانی انجام می گیرد که عمل پروکتوکولکتومی برای درمان سرطان انجام می شود.
امروزه، برخی جراحان عمل پروکتوکولکتومی را به کمک یک دوربین انجام می دهند؛ بدین ترتیب که به جای یک برش بزرگ چند برش جراحی کوچک ایجاد می شود تا جراح به محل مورد نظر دسترسی پیدا کند. مزایای انجام عمل پروکتوکولکتومی به روش لاپاروسکوپیک دوره ریکاوری کوتاه تر، درد کمتر و ایجاد تنها چند برش کوچک است.
پروکتوکولکتومی: علت انجام
جراحی پروکتوکولکتومی زمانی انجام می شود که سایر راه های درمان در رفع مشکلات روده بزرگ موثر نباشند. عمل پروکتوکولکتومی عموما در افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده انجام می گیرد. این بیماری ها شامل کولیت اولسراتیو و بیماری کرون هستند. جراحی پروکتوکولکتومی همچنین ممکن است در شرایط زیر انجام شود:
- سرطان کولون یا سرطان رکتوم
- پولیپوزیس ژنتیکی
- خونریزی در روده
- نقایص مادرزادی که به روده های شما آسیب رسانده است.
- آسیب روده ای ناشی از یک تصادف یا جراحت
پروکتوکولکتومی: خطرات
جراحی پروکتوکولکتومی اغلب یک روش جراحی ایمن محسوب می شود. خطر ناشی از عمل پروکتوکولکتومی به وضعیت کلی سلامتی شما بستگی دارد. قبل از انجام پروکتوکولکتومی، در مورد عوارض احتمالی با پزشک جراح مشورت نمایید.
به طور کلی خطرات بیهوشی و جراحی بزرگ شامل موارد زیر می باشد:
- واکنش به داروها
- مشکلات تنفسی
- خونریزی، لخته های خونی
- عفونت
خطراتی که ممکن است به طور خاص به دنبال عمل پروکتوکولکتومی رخ دهند شامل موارد زیر می باشند:
- آسیب به اندام های مجاور در بدن و اعصاب موجود در لگن
- عفونت در ریه ها، مجاری ادراری و شکم
- بافت اسکار که ممکن است در شکم ایجاد شده و موجب انسداد روده کوچک گردد.
- باز شدن زخم و مشکل در روند بهبودی آن
- جذب کم مواد مغذی از غذاها
- احساس توهم این که رکتوم بعد از جراحی پروکتوکولکتومی هنوز وجود دارد.
پروکتوکولکتومی: قبل از جراحی
قبل از انجام عمل پروکتوکولتومی، پزشک را از داروهای مصرفی خود حتی داروها، مکمل ها و محصولات گیاهی که بدون نسخه مصرف می کنید، مطلع سازید. در مورد داروهایی که باید قبل از جراحی پروکتوکولتومی مصرف آن ها را متوقف سازید با پزشک مشورت کنید. قبل از پروکتوکولکتومی در مورد مساثل زیر با پزشک صحبت کنید:
- میل و رابطه جنسی
- ورزش ها
- کار
- بارداری
طی دو هفته قبل از عمل پروکتوکولکتومی نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- از شما خواسته می شود تا مصرف داروهایی را که انعقاد خون را با مشکل روبه رو می کنند متوقف سازید. این داروها شامل آسپیرین، ایبوپروفن، کلوپیدوگرل، ناپروکسن و ... هستند.
- اگر سیگار می کشید، قبل از انجام عمل پروکتوکولکتومی آن را ترک کنید.
- قبل از پروکتوکولکتومی، در مورد وجود سرما خوردگی، آنفلوانزا، تب، ابتلا به ویروس هرپس و سایر بیماری ها با پزشک صحبت کنید.
در روز قبل از پروکتوکولکتومی نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- از شما خواسته می شود که تنها از مایعات رقیق مانند آبمیوه های رقیق، آب و آبگوشت استفاده کنید.
- در مورد زمان پرهیز از خوردن و آشامیدن طبق دستورات پزشک عمل نمایید.
- شما ممکن است برای پاکسازی روده ها به تنقیه ها یا مسهل ها نیاز داشته باشید.
در روز عمل پروکتوکولکتومی به نکات زیر توجه داشته باشید:
- داروهایی که باید در روز عمل پروکتوکولتومی مصرف کنید را با مقدار کمی آب بخورید.
- از زمان دقیق حضور خود در بیمارستان مطلع شوید.
پروکتوکولکتومی: بعد از جراحی
شما ممکن است 3-7 روز بعد از عمل پروکتوکولکتومی در بیمارستان بستری باشید. اگر جراحی پروکتوکولکتومی را در یک موقعیت اورژانسی انجام دهید، مدت زمان بیشتری در بیمارستان می مانید. در روزی که جراحی پروکتوکولکتومی انجام شده است، برای رفع تشنگی تکه های یخ به شما می دهند. روز بعد شما می توانید از مایعات رقیق استفاده کنید. بعد از پروکتوکولکتومی، شما به تدریج می توانید از مایعات غلیظ و سپس غذاهای نرم استفاده کنید تا زمانی که روده شما فعالیت خون را آغاز کند. شما ممکن است دو روز بعد از عمل پروکتوکولکتومی بتوانید از غذاهای نرم استفاده کنید.