چند درصد از کودکان دچار فتق مغبنی می شوند؟
تقریبا ۱ تا ۵ درصد کودکان دچار فتق مغبنی می شوند که در ۱۰٪ آنها سابقه فامیلی وجود دارد. این فتق در دوقلوها مخصوصا دوقلوهای پسر بیشتر دیده می شود. فتق مغبنی در پسرها ۵ برابر دخترها و در سمت راست ۲ برابر سمت چپ است و احتمال ابتلا به این نوع فتق در نوزادان نارس تا ۳۰٪ افزایش می یابد که در بین پسرها و دخترها یکسان است.
آیا فتق مغبنی علائم خاصی دارد؟
در بیشتر موارد فتق مغبنی بدون علامت است. البته گاهی در دستشویی و هنگامی که به شکم کودک فشار وارد می شود، یک برآمدگی در قسمت پایین شکم ایجاد می شود. این برآمدگی ها معمولا توسط والدین هنگامی که کودک گریه می کند کشف می شود.
معاینه چگونه انجام می شود و آیا نیازی به تصویربرداری است؟
بهترین روش معاینه توسط پزشک به شکلی است که کودک ایستاده باشد و برجستگی بدون هیچ فشاری دیده شود. چنانچه هنگام معاینه آن برجستگی توسط پزشک دیده نشد؛ تاریخچه و شرح حالی که مادر به پزشکی می دهد جهت تشحیص کافی است. بنابراین تشخیص فتق کلینیکی است و احتیاج به تصویر برداری نیست مگر در حالت نادر که مشکوک به ضایعه دیگری باشیم. در این موارد کودک باید توسط فوق تخصص کودکان و نوزادان معاینه شود تا هزینه اضافی بابت تقاضای تصویر برداری توسط پزشکانی که در این کار خبره نیستند بر والدين تحميل نشود.
فتق مغبنی چگونه درمان می شود؟
پس از تشخیص فتق نیازی به محدود کردن فعالیت کودک نیست، اما در اولین فرصت باید عمل جراحی انجام شود تا از به دام افتادن روده که خون رسانی آن مختل شده و به برداشتن قسمتی از روده می انجامد جلوگیری شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که گاهی اوقات برجستگی که در ناحیه مغبنی مشاهده یا لمس می شود، ممکن است بیضه ای باشد که نزول نکرده و داخل کیسه بیضه نیامده است. بنابراین والدین یا پزشک با دیدن برجستگی باید بلافاصله کیسه بیضه را لمس کنند و مطمئن شوند که بیضه در محل خودش قرار دارد.
فتق نافی به چه عواملی بستگی دارد؟
این نوع فتق در نوزادان و شیرخواران بسیار شایع است و در عموم با توجه به سن، نژاد، سن حاملگی و اختلالات همراه متغیر است. مثلا در آمریکایی های آفریقایی تبار از تولد تا یک سالگی بین ۲۵ تا ۵۸٪ است. این میزان در سفید پوستان هند و اروپایی به ۲٪ تا ۱۵٪ کاهش می یابد. همچنین فتق نافی در کودکان با نارسایی غده تیروئید شایع تر است.
فتق نافی چگونه درمان می شود؟
این فتق بر خلاف سایر فتق ها در کودکان، معمولا بدون عمل جراحی بهبود پیدا می کند و خود به خود بسته می شود. بنابراین خطری ندارد که تا سن ۳ یا ۴ سالگی صبر کنیم. البته امکان گیر افتادن محتویات شکم که از سوراخ فتق بیرون زده است، وجود دارد که بسیار نادر و احتمال آن ۲٪ است.
چه توصیه ای برای خوانندگان دارید؟
والدین توجه کنند که فتق کودکان بسیار شایع است و در صورت مشاهده حتما به پزشک مراجعه کنند و حتی در مورد فتق نافی که معمولا نیازی به جراحی نیست به صورت خودسرانه اقدامی انجام ندهند. پانسمان فشاری و استفاده از ابزارهای دیگر برای جا اندازی فتق، بسته شدن جدار شکم را تسریع نمی کند و ممکن است باعث زخمی شدن جدار شکم شود.
