تست خون مخفی در مدفوع (FOBT) یک تست آزمایشگاهی است که به منظور بررسی نمونه های مدفوع برای وجود خون مخفی در آن ها انجام می گیرد.
خون مخفی در مدفوع نشانه چیست؟
خون مخفی در مدفوع ممکن است نشان دهنده سرطان کولون یا پولیپ در کولون یا رکتوم باشد؛ با این حال همه سرطان ها و پولیپ ها موجب خونریزی نمی شوند.
عموما، خون مخفی در مقدار بسیار کمی در مدفوع وجود دارد که تنها از طریق مواد شیمیایی به کار گرفته شده در آزمایش، خون مخفی در مدفوع قابل تشخیص است.
اگر خون در مدفوع به کمک یک آزمایش خون مخفی در مدفوع تشخیص داده شود، به تست های بیشتری برای مشخص کردن منبع خونریزی نیاز است. تست خون مخفی در مدفوع تنها وجود یا عدم وجود خون در مدفوع را مشخص می کند و کمکی به تشخیص منبع خونریزی نمی کند.
علل انجام تست خون مخفی در مدفوع
متخصص گوارش ممکن است تست خون مخفی در مدفوع را به دلایل زیر توصیه کند:
- غربالگری سرطان کولون. اگر بیمار سن 50 یا بیشتر دارد و در خطر نسبی ابتلا به سرطان کولون قرار دارد، پزشک آزمایش خون مخفی در مدفوع را هر سال به منظور غربالگری سرطان کولون توصیه می کند. در هر حال، بیمار ممکن است به تست های دیگری نیز نیاز داشته باشد تا پزشک بتواند کولون را به طور مستقیم مورد بررسی قرار دهد.
- ارزیابی علل احتمالی آنمی ناشناخته. آنمی شرایطی است که در آن گلبول های قرمز خون به تعداد مناسب برای حمل اکسیژن کافی به بافت های بدن وجود ندارند. برخی اوقات یک تست خون مخفی در مدفوع برای تشخیص این که آیا خونریزی در سیستم گوارشی بیمار برای مثال خونریزی زخم گوارشی، عامل آنمی بوده است یا خیر انجام می شود.
آمادگی برای تست خون مخفی در مدفوع
غذاهای مختلف، مکمل های غذایی و داروها می توانند نتایج برخی از آزمایشات خون مخفی در مدفوع را تغییر دهند؛ بدین ترتیب که حالتی که آزمایش نشان می دهد خون در مدفوع وجود دارد اما در واقع خونی وجود ندارد (مثبت کاذب) و هم حالتی که تست نشان می دهد که خون وجود ندارد و در واقع وجود دارد (منفی کاذب). پزشک به بیمار توصیه می کند که از مصرف برخی غذاهای و داروها خودداری کند. برای اطمینان از نتایج دقیق تست خون مخفی در مدفوع، بیمار باید دستور العمل های پزشک را دنبال کند.
سه روز قبل از انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع مصرف غذاها و داروهای زیر ممنوع است:
- میوه ها و سبزیجات خاص مانند بروکلی و شلغم
- خردل
- گوشت قرمز
- مکمل های ویتامین ث
- داروهای مسکن مانند آسپیرین و ایبوپروفن (ادویل)
چیزی که بیمار می تواند انتظار داشته باشد
انواع مختلفی از تست خون مخفی در مدفوع وجود دارد که هر کدام رویکرد متفاوتی در جمع آوری و آزمایش نمونه مدفوع دارد. انواع آزمایش خون مخفی در مدفوع شامل:
- تست خون مخفی در مدفوع گوایاک: در این روش کارت های آزمایش در اختیار بیمار قرار می گیرند. بیمار هر دو تا سه بار در میان در حرکات روده خود و در روزهای متوالی، نمونه مدفوع را در ظرف تمیز جمع آوری می کند. سپس از یک مایع اپلیکاتور برای برداشتن یک بخش از مدفوع و انتقال آن به یک منطقه خاص از یک کارت استفاده می کند. بعد از خشک شدن نمونه های مدفوع، بیمار آن ها را پزشک یا آزمایشگاه باز می گرداند.
- پد یا بافت معرف قابل شستشو: بیمار می تواند این کیت را بدون نسخه تهیه کند. بیمار کیت را قبل از مدفوع کردن در کاسه توالت برای سه روز متوالی قرار می دهد. در صورت وجود خون در مدفوع، رنگ پد تغییر خواهد کرد. بیمار تغییرات رخ داده را به متخصص گوارش اطلاع می دهد.
- تست خون مخفی در مدفوع ایمنی شیمیایی: روش جمع آوری نمونه در این روش از تست خون مخفی در مدفوع به این ترتیب است که بیمار از یک قاشق یا ابزار دیگر برای جمع آوری نمونه مدفوع استفاده می کند و آن را در یک ظرف مخصوص جمع آوری نمونه نگهداری می کند. این ظرف به پزشک یا آزمایشگاه برگردانده می شود. این روش به محدودیت های غذایی قبل از جمع آوری نمونه نیازی ندارد و تست می تواند بر روی نمونه مدفوع اتفاقی انجام شود.
برای نتایج دقیق در آزمایش خون مخفی در مدفوع، بیمار باید دستور العمل های پزشک را دنبال کرده و نمونه ها را سریعا به محل مورد نظر منتقل کند.
نتایج تست خون مخفی در مدفوع
نتیجه منفی: یک آزمایش خون مخفی در مدفوع منفی در نظر گرفته می شود اگر خونی در نمونه های مدفوع بیمار تشخیص داده نشود. اگر شما تست خون مخفی در مدفوع را برای غربالگری سرطان کولون انجام داده اید و در خطر متوسط ابتلا به سرطان کولون قرار دارید –شما فاکتور خطری دیگری به غیر از سن برای سرطان کولون ندارید_ متخصص گوارش تکرار تست خون مخفی در مدفوع را برای یک سال بعد توصیه می کند.
نتیجه مثبت: یک تست خون مخفی در مدفوع مثبت در نظر گرفته می شود اگر خون در نمونه های مدفوع بیمار تشخیص داده شود. در این صورت بیمار به انجام تست های دیگر مانند آزمایش کولونوسکوپی نیاز دارد تا منبع خونریزی مشخص شود.