هلیکوباکتر پیلوری معده چیست؟
هلیکوباکتر پیلوری یا اچ پیلوری باکتری است که عموما در معده یافت می شود. هلیکوباکتر پیلوری در معده حدود نیمی از جمعیت جهان وجود دارد. عفونت هلیکوباکتر پیلوری زمانی رخ می دهد که این باکتری معده را آلوده می سازد. بیشتر افرادی که به اچ پیلوری آلوده هستند علائمی ندارند و دچار مشکل نمی شوند. با این حال، عفونت هلیکوباکتر پیلوری باعث تعداد زیادی از مشکلات گوارشی همچون زخم های گوارشی و در موارد نادر سرطان معده می گردد. علت عفونت هلیکوباکتر پیلوری در برخی افراد (و عدم بروز آن در افراد دیگر) نامشخص است. در صورت بروز نشانه ها و علائم زخم گوارشی، متخصص داخلی و گوارش تست هلیکوباکتر پیلوری را انجام می دهد. این عفونت به کمک آنتی بیوتیک ها قابل درمان است.
علائم هلیکوباکتر پیلوری
بیشتر افراد مبتلا به گاستریت یا دئودنیت مزمن علائم هلیکوباکتر پیلوری را ظاهر نمی کنند. با این حال، برخی افراد ممکن است دچار مشکلات جدی همچون زخم های معده یا دوازدهه شوند. زخم های گوارشی ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری علائم متعددی داشته و یا علائمی ندارند. شایع ترین علائم زخم گوارشی اچ پیلوری عبارتند از:
- درد یا ناراحتی (معمولا در بالای شکم)
- نفخ و باد کردن
- احساس پری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
- بی اشتهایی
- تهوع یا استفراغ
- تیرگی رنگ مدفوع
- زخم های خونریزی دهنده که موجب کاهش تعداد سلول های خونی و خستگی می گردند.
در موارد نادر، گاستریت مزمن موجب تغییرات غیر طبیعی در پوشش معده می شود که ممکن است به شکل های خاصی از سرطان معده منجر گردد. بروز سرطان معده در اثر عفونت هلیکوباکتر پیلوری بسیار نادر است اما از آنجایی که بسیاری از افراد در سراسر جهان به عفونت اچ پیلوری آلوده هستند، این عفونت می تواند عاملی مهم برای ابتلا به سرطان معده محسوب شود. افرادی که در کشورهایی زندگی می کنند که بروز عفونت اچ پیلوری از سنین پایین آغاز می شود، در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان معده قرار دارند.
تشخیص هلیکوباکتر پیلوری
چندین راه برای تشخیص هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد. رایج ترین تست های اچ پیلوری شامل موارد زیر هستند:
- تست تنفسی هلیکوباکتر پیلوری. در تست تنفسی یا تست تنفسی اوره شما یک محلول خاص حاوی ماده ای که با باکتری اچ پیلوری می شکند را می نوشید. محصولات حاصل از شکست این ماده در بازدم شما قابل تشخیص است.
- تست مدفوع هلیکوباکتر پیلوری. این تست برای تشخیص وجود باکتری اچ پیلوری در مدفوع انجام می شود.
- تست خون هلیکوباکتری پیلوری. آزمایش خون می تواند آنتی بادی های خاصی که سیستم ایمنی بدن در پاسخ به هلیکوباکتر پیلوری آزاد کرده است را شناسایی کند. با این حال، نگرانی در مورد دقت تست خون هلیکوباکتر پیلوری کاربرد آن را محدود کرده است.
درمان هلیکوباکتر پیلوری
افرادی که سابقه ابتلا به زخم گوارشی، زخم معده فعال یا زخم اثنی اشر فعال ناشی از عفونت هلیکوپاکتر پیلوری را دارند باید تحت درمان قرار گیرند. در صورتی که درمان هلیکوباکتر پیلوری به طور موفقیت آمیز انجام گیرد می تواند به بهبود زخم کمک کند، از بازگشت زخم گوارشی پیشگیری نماید و خطر عوارض زخم مانند خونریزی را کاهش دهد.
داروها: استفاده از یک دارو در درمان هلیکوباکتر پیلوری موثر نخواهد بود. در بیشتر موارد رژیم درمانی هلیکوباکتر پیلوری شامل مصرف چند دارو برای 14 روز است. رژیم درمانی اچ پیلوری شامل موارد زیر است:
- یک دارو از دسته مهار کننده های پمپ پروتونی است. این دارو تولید اسید معده را کاهش می دهد و بدین ترتیب بهبودی بافت آسیب دیده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک می کند. نمونه هایی از این داروها لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول، رابپرازول، دکس لانزوپرازول و اس امپرازول هستند.
- دو آنتی بیوتیک که اغلب در رژیم دارویی هلیکوباکتر پیلوری استفاده می شوند؛ این کار خطر عدم درمان اچ پیلوری و بروز مقاومت آنتی بیوتیک را کاهش می دهد.
- بیسموت ساب سالیسیلات که با پوشاندن زخم و محافظت از آن در برابر اسید معده در درمان زخم ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری موثر است.
تعداد زیادی از بیماران مبتلا به عفونت اچ پیلوری به آنتی بیوتیک های موجود در رژیم دارویی هلیکوباکتر پیلوری مقاوم شده اند بنابراین مصرف تمام داروهای نسخه شده و انجام آزمایش برای اطمینان از درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری بسیار اهمیت دارد. برای درمان موثر عفونت اچ پیلوری، طی کردن کامل دوره درمان حائز اهمیت است.
