کیست کبد
کیست های ساده کبدی کیسه های مملو از مایع هستند که داخل کبد شکل می گیرند. رشد خوش خیم آنها نشان دهنده این است که این ضایعات سرطانی نیستند. کیست های کبد معمولا تا زمان بروز علائم به درمان نیاز ندارند و به ندرت در عملکرد کبد اختلالی ایجاد می کنند.
کیست های کبد شایع نیستند و تنها 5% از جمعیت را درگیر می کنند برخی افراد تنها یک کیست ساده دارند و رشد آن علائمی را ظاهر نمی کند. در برخی افراد ممکن است بیماری با نام بیماری کبد پلی کیستیک ایجاد شود، که به وسیله رشد تعداد بسیار زیادی کیست داخل کبد شناسایی می شود. با وجود اینکه بیماری کبد پلی کیستیک منجر به ایجاد چندین کیست در کبد می شود، کبد ممکن است عملکرد طبیعی خود را با وجود این بیماری حفظ کند و ابتلا به این بیماری طول عمر فرد را کاهش نمی دهد.
علائم کیست کبد
به علت اینکه کیست های کوچک کبد معمولا علائمی را ظاهر نمی سازند، برای سالها تشخیص داده نشده باقی می مانند. با بزرگ شدن کیست افراد ممکن است احساس درد یا ناراحتی کنند. با بزرگ شدن کیست، علائم ممکن است شامل نفخ شکم یا درد در ناحیه بالایی سمت راست شکم باشد. در صورتی که بزرگ شدن کیست چشمگیر باشد می توانید کیست را از خارج بدن از روی شکم احساس کنید.
درد ناگهانی و تیز در قسمت بالایی شکم ممکن است زمانی رخ دهد که کیست شروع به خونریزی کند. برخی اوقات خونریزی به خودی خود بدون نیاز به درمان متوقف می شود. در این صورت درد و سایر علائم پس از چند روز بهبود می یابد. از میان کسانی که به کیست کبد مبتلا هستند، حدود 5% علائم و نشانه هایی را ظاهر میسازند.
علل کیست کبد
کیست های کبدی در نتیجه تغییر شکل مجاری صفراوی ایجاد می شوند. این در حالی است که علت دقیق این تغییر شکل مشخص نیست. صفرا مایعی است که توسط کبد تولید می شود و به هضم کمک می کند. این مایع از مجاری یا ساختارهایی لوله مانند از کبد به سوی کیسه صفرا حرکت می کند. برخی افراد با کیست های کبدی متولد می شوند در حالی که در دیگر افراد در سنین بالاتر کیست ایجاد می شود. حتی زمانی که کیست های کبدی از زمان تولد ایجاد شده باشند ممکن است تا بروز علائم در بزرگسالی به صورت ناشناخته باقی بمانند.
ارتباطی میان کیست های کبدی و یک انگل به نام اکینوکوک وجود دارد. این انگل در محل نگهداری گاو و گوسفند وجود دارد. افراد با مصرف غذای آلوده، به این انگل دچار می شوند و انگل می تواند سبب ایجاد کیست در قسمت های مختلف بدن، مانند کبد، شود. در مورد بیماری کبد پلی کیستیک زمانی که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری وجود داشته باشد بیماری می تواند به صورت وراثتی منتقل شود یا بیماری ممکن است بدون دلیل مشخصی ایجاد شود.
درمان کیست کبد
پزشک ممکن است در مورد کیست های کوچک درمان انجام ندهد یا تا زمان علامت دار شدن کیست درمانی انجام ندهد. در صورتی که کیست بزرگتر شده و منجر به درد و خونریزی شود پزشک گزینه های درمانی مختلفی را در نظر می گیرد. یک روش درمان کیست کبد داخل کردن سوزنی به داخل شکم و تخلیه مایع از کیست است. این روش درمانی موقتی است و کیست مجددا از مایع پر خواهد شد. برای جلوگیری از عود، گزینه دیگر بیرون آوردن کل کیست با استفاده از جراحی است.
پزشک با استفاده از تکنیک لاپاراسکوپی می تواند کیست را به طور کامل بردارد. این روش کم تهاجمی تنها به دو یا سه برش نیاز دارد. پزشک جراحی را به وسیله دستگاهی به نام لاپاراسکوپ انجام خواهد داد. بهبودی نیز طی دو هفته صورت خواهد گرفت. در صورت تشخیص کیست کبد، انجام آزمایش خون برای بررسی آلودگی به انگل نیز توصیه می شود. در صورت آلودگی به انگل، پزشک مصرف آنتی بیوتیک ها را برای درمان عفونت توصیه خواهد کرد. برخی موارد بیماری کبد پلی کیستیک شدید هستند. در این گونه موارد کیست ها به شدت خونریزی کرده و سبب درد شدید، عود پس از درمان یا تاثیر بر عملکرد طبیعی کبد می شوند. در این گونه موارد ممکن است پزشک پیوند کبد را توصیه کند.
دکتر فرهاد برازنده فوق تخصص گوارش و کبد افزودند: "هیچ روش شناخته شده ای جهت پیشگیری از کیست های کبدی وجود ندارد. علاوه بر این، تحقیقات کافی در مورد اینکه نوع رژیم غذایی یا سیگار منجر به ایجاد کیست کبدی می شود، وجود ندارد".
