درمان هپاتیت سی
اصطلاح هپاتیت برای توصیف فرم رایجی از آسیب کبدی به کار می رود. هپاتیت به معنی التهاب کبد است. عواملی همچون مصرف الکل، دوز بالای برخی داروها، مسمومیت قارچی و ویروس ها موجب هپاتیت می گردند.
هپاتیت سی در اثر یک عامل ویروسی ایجاد می شود که از طریق خون و مایعات بدن مانند به اشتراک گذاشتن سرنگ داروهای تزریقی یا در طول بارداری و زایمان از یک فرد به فرد دیگر منتقل می گردد. هپاتیت سی مزمن شایع ترین نوع بیماری مزمن کبدی است و سالانه موجب مرگ 8000 تا 13000 نفر در اثر ابتلا به سیروز کبدی پیشرفته و عوارض ناشی از سیروز می شود. بیشتر پیوندهای کبدی انجام شده در آمریکا در افراد مبتلا به هپاتیت سی مزمن انجام می گیرد.
علائم هپاتیت سی
زمانی که برای اولین بار در معرض ویروس هپاتیت سی قرار می گیرید، شما به هپاتیت سی حاد مبتلا شده اید. در این زمان بیشتر افراد علائمی را ظاهر نمی سازند. علائمی که عموما در افراد مبتلا به عفونت هپاتیت سی ظاهر می شوند شامل موارد زیر هستند:
- احساس ضعف یا خستگی
- بی اشتهایی
- تهوع
- درد ماهیچه ای یا مفصلی
- کاهش وزن
در درصد بالایی از افراد مبتلا به هپاتیت سی حاد، عفونت به حالت مزمن تبدیل می شود و برای سال ها باقی می ماند. مهم ترین عارضه هپاتیت سی مزمن بروز اسکار کبدی یا همان سیروز است. علائم سیروز کبدی عبارتند از:
- تورم شکم و ساق پاها و تجمع مایع در ریه ها
- خونریزی و کبودی که به راحتی رخ می دهند.
- مشکل در انجام تنفس عمیق و کامل
- احساس پری شکم
- گیجی که به طور ناگهانی ظاهر می شود.
- کما
درمان هپاتیت سی
به طور کلی هدف از درمان هپاتیت سی پاکسازی کامل ویروس هپاتیت سی است. در طول درمان، تست هایی به منظور ارزیابی سطح خونی ویروس انجام می شود. در صورت عدم پاسخ ویروس هپاتیت سی به درمان و یا عدم تحمل عوارض جانبی داروهای مورد استفاده توسط بیمار، درمان هپاتیت سی متوقف می گردد.
در گذشته ترکیبی از دو دارو برای درمان هپاتیت سی مزمن مورد استفاده قرار می گرفتند؛ پگی اینترفرون در فرم تزریقی (به صورت هفتگی) و ریباویرین در فرم قرص. این درمان ترکیبی به مدت 24 هفته برای درمان هپاتیت سی نوع دو و سه و 48 هفته برای درمان هپاتیت سی نوع یک مورد استفاده قرار می گرفت.
مهار کننده های پروتئاز دسته دارویی هستند که برای درمان هپاتیت سی نوع یک تجویز می شوند. این داروها در ماه می 2011 به عنوان راه درمانی جدیدی برای بیماران مبتلا به عفونت هپاتیت سی تایید شدند. در اغلب موارد استفاده مهار کننده های پروتئاز به تنهایی در درمان هپاتیت سی مزمن اثرگذار نخواهد بود؛ زیرا ویروس هپاتیت سی به سرعت در برابر این داروها مقاوم خواهد شد. درمان ترکیبی این دسته دارویی به همراه اینترفرون و ریباویرین احتمال بروز مقاومت ویروسی را کاهش می دهد. مهار کننده های پروئتاز در فرم قرص تولید می شوند و شامل داروهای بوسپرویر و تلاپرویر هستند. این داروها برای درمان هپاتیت سی نوع یک (شایع ترین نوع هپاتیت سی) به کار می روند و به طور قابل توجهی میزان درمان را در بیماران مبتلا به این نوع هپاتیت سی بالا می برند.
بوسپرویر و تلاپرویر در مقایسه با داروهایی که قبل از این برای درمان هپاتیت سی نوع یک به کار می رفتند، شانس درمان را افزایش می دهند. این داروها تنها در افرادی به خوبی عمل می کنند که آن ها به درستی مصرف می کنند. بوسپرویر و تلاپرویر سه بار در روز (هر 8 ساعت یکبار) به همراه غذاهای نسبتا پرچرب مصرف می شوند.
عوارض جانبی شایع مهار کننده های پروتئاز کاهش تعداد سلول های خونی (آنمی) و راش پوستی هستند.
داروهای مورد استفاده در درمان هپاتیت سی مزمن در برخی افراد منع مصرف دارند. این افراد در گروه های زیر قرار می گیرند:
- خانم های باردار
- خانم هایی که قصد باردار شدن دارند و یا از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنند.
- مردانی که برای بارداری تلاش می کنند و یا از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنند.
- افرادی مبتلا به افسردگی یا سایر مشکلات پزشکی
متخصص گوارش و کبد شما را در انتخاب درمان مناسب برای عفونت هپاتیت سی یاری می کند.
انجام تحقیقات بالینی به منظور کشف داروهای جدید برای درمان هپاتیت سی مزمن همچنان ادامه دارد. در حال حاضر انواع و تعداد زیادی از داروها برای درمان هپاتیت سی در دسترس هستند که گزینه های بیشتری را بدین منظور در اختیار پزشک قرار می دهند. پیشرفت های صورت گرفته در زمینه درمان هپاتیت سی دوره درمان را کوتاه تر ساخته اند، تحمل داروها آسان تر و اثرگذاری آن ها بیشتر شده است. در ادامه سیری از داروهای های تایید شده توسط سازمان غذا و دارو آمریکا بعد از بوسپرویر و تلاپرویر برای درمان هپاتیت سی اشاره می کنیم:
- سیمپرویر: تایید شده در نوامبر 2013، دسته دارویی مهار کننده های پروتئاز، درمان هپاتیت سی نوع یک، فرم خوراکی و مصرف یکبار در روز
- سوفوسبوویر: تایید شده در دسامبر 2013، دسته دارویی مهار کننده های پلی مراز، درمان هپاتیت سی نوع یک، دو، سه و چهار، فرم خوراکی و مصرف یکبار در روز
- لدیپاسویر/ سوفوسبوویر: تایید شده در اکتبر 2014، دسته دارویی مهار کننده های پلی مراز (ضد ویروس هایی با اثر مستقیم)، درمان هپاتیت سی نوع یک، قرص ترکیبی خوراکی و مصرف یکبار در روز
- سیمپرویر/ سوفوبوویر: تایید شده در نوامبر 2014، دسته دارویی مهار کننده های پروتئاز/ مهار کننده های پلی مراز، درمان هپاتیت سی نوع یک، فرم خوراکی و مصرف یکبار در روز
- اومبیتاسویر/ پاریتاپرویر/ ریتوناویر/ داسابوویر: تایید شده در دسامبر 2014، دسته دارویی ضد ویروس های مستقیم، درمان هپاتیت سی به همراه اچ آی وی، فرم خوراکی
- اومبیتاسویر/ پاریتاپرویر/ ریتوناویر: تایید شده در جولای 2015، دسته دارویی ضد ویروس های مستقیم، درمان هپاتیت سی نوع یک، فرم خوراکی
- داکلاتاسویر: تایید شده در جولای 2015، دسته دارویی ضد ویروس های مستقیم، درمان هپاتیت سی نوع سه، فرم خوراکی و مصرف یکبار در روز
- الباسویر 50 میلی گرم/ گرازوپرویر 100 میلی گرم: تایید شده در ژانویه 2016، دسته دارویی ضد ویروس های با اثر مستقیم، فرم خوراکی و مصرف یکبار در روز
- سوفوسبوویر 400 میلی گرم/ ولپاتاسویر 100 میلی گرم: تایی شده در جون 2016، درمان هپاتیت سی نوع یک تا شش، فرم قرص و مصرف یکبار در روز
