دروانا:

درد مقعدی چیست؟

درد مقعدی (درد در اطراف مقعد یا رکتوم (ناحیه پرینال)) مشکلی شایع است. با این که بیشتر علل درد مقعدی خوش خیم هستند، درد مقعدی به خودی خود می تواند شدید باشد؛ زیرا بسیاری از پایانه های عصبی در ناحیه پرینال قرار دارند. بسیاری از شرایط که در واقع علت درد مقعدی محسوب می شوند ممکن است موجب خونریزی رکتوم گردند که بیشتر از این که خطرناک باشند اغلب نگران کننده هستند.

علل درد مقعدی معمولا به راحتی قابل تشخیص هستند. درمان درد مقعدی غالبا به کمک داروهای برطرف کننده درد غیر نسخه ای و نشستن در آب گرم صورت می گیرد.

علل درد مقعدی

علل درد مقعدی شامل موارد زیر هستند:

• سرطان مقعد
• فیشر مقعدی (شکاف کوچک در پوشش کانال مقعد)
• خارش مقعدی
• فیستول مقعدی- رکتومی (یک کانال غیر طبیعی بین مقعد و رکتوم که معمولا نزدیک مقعد رخ می دهد)
• التهاب دنبالچه
• یبوست
• بیماری کرون
• اسهال ناشی از تحریک مقعد
• فشردگی مدفوع (یک توده از مدفوع سفت شده که در اثر یبوست مزمن در رکتوم ایجاد شده است)
• سندرم لواتور آنی (اسپاسم در ماهیچه های اطراف مقعد)
• آبسه های پرینال (تجمع چرک در بافت عمیق اطراف مقعد)
• هماتوم پرینال (تجمع خون در بافت پرینال در اثر ورید شکسته که هموروئید خارجی نامیده می شود)
• درد ناگهانی و سریع در اثر اسپاسم ماهیچه ای رکتوم
• هموروئید ترومبوزه (لخته خونی در هموروئید)
• تروما
• پروکتیت اولسراتیو (نوعی از بیماری های التهابی روده)

چه زمان باید به متخصص داخلی و گوارش مراجعه کرد؟

مراجعه به مراقبت های اورژانس

در صورت مشاهده علائم زیر فورا به مراقبت های اورژانس مراجعه کنید:

• خونریزی رکتوم در مقدار قابل توجهی و یا خونریزی رکتوم که متوقف نمی گردد خصوصا اگر با سبکی سر، سرگیجه یا احساس ضعف و غش همراه است.
• درد مقعدی که تشدید شده یا گسترش می یابد و با تب، لزر یا ترشحاتی از مقعد همراه است.

مراجعه به متخصص داخلی و گوارش

اگر شما دچار درد مقعدی هستید که بیش از چند روز به طول انجامیده و به کار گیری درمان های خانگی در درمان درد مقعدی موثر نبوده است، به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر درد با تغییراتی در عادات روده و یا خونریزی رکتوم همراه است به پزشک مراجعه نمایید. هموروئید که به سرعت ایجاد می شود و یا به طور خاص دردناک است ممکن است موجب ایجاد یک لخته خونی در داخل شود (هموروئید ترومبوزه). برداشت لخته خونی هموروئید ظرف 48 ساعت اول موجب رفع درد مقعدی می شود. با این که لخته خونی در هموروئید ترومبوزه موجب درد مقعدی می گردد، شکسته شده و پراکنده می شود و باعث عوارضی که لخته های خونی دیگر در سایر نقاط بدن موجب می گردند مانند سکته مغزی، نمی شود.

درمان خانگی درد مقعدی

بسته به علت درد مقعدی، چندین راهکار به منظور درمان خانگی درد مقعدی وجود دارد. این راهکارها عبارتند از:

• خوردن بیشتر میوه ها، سبزیجات و غلات، ورزش روزانه و در صورت لزوم مصرف نرم کننده های مدفوع به منظور راحت تر ساختن حرکات روده، زور زدن را کمتر کرده و به رفع درد مقعدی کمک می کنند.
• نشستن در تشت آب گرم چندین بار در روز درد مقعدی ناشی از هموروئید، فیشر مقعدی یا اسپاسم ماهیچه های رکتوم را بهبود می بخشد.
• استفاده از کرم های آنتی هموروئید غیر نسخه ای برای درمان هموروئید یا کرم هیدروکورتیزون برای رفع فیشرهای مقعدی در کاهش درد مقعدی ناشی از این شرایط موثر هستند.
• مصرف مسکن های غیر نسخه ای مانند استامینوفن، آسپیرین یا ایبوپروفن در کنترل درد مقعدی نقش دارند.

1. در مقعدی ناشی از سرطان مقعد چگونه قابل تشخیص است؟ با انجام کلونوسکوپی
2. آیا درد مقعدی ممکن است عوارضی را بدنبال داشته باشد؟ بسته به علت زمینه ای درد مقعدی متفاوت می باشد

دکتر سید مهدی پاکدامن

فوق تخصص گوارش و کبد

دكتر سيد مهدي پاكدامن فوق تخصص گوارش و کبد از دانشگاه علوم پزشکی مشهد دارای بورد تخصصی ناسیونال و تجارب ارزشمند در زمینه بیماری های داخلی، گوارش و کبد می باشند.

مشاهده پروفایل دکتر سید مهدی پاکدامن