چه داروهایی موجب بروز اسهال می شوند؟
اسهال یک عارضه جانبی شایع ناشی از داروها است و بسیاری از داروها می توانند عامل این عارضه گوارشی باشند.
آنتی بیوتیک ها و اسهال
علت این که آنتی بیوتیک ها موجب بروز اسهال می شوند به طور کامل مشخص نیست. این تصور وجود دارد که این دسته از داروها باکتری هایی را که به سیستم گوارشی در هضم مواد غذایی کمک می کنند از بین می برند و بدین ترتیب عاملی برای اسهال خواهند بود. صرف نظر از دلیل، تقریبا مصرف هر آنتی بیوتیکی می تواند بیمار را دچار این عارضه کند. اگر بیمار دچار اسهال ناشی از آنتی بیوتیک ها می شود بهتر است با متخصص گوارش در این زمینه مشورت کند. پزشک می تواند راهکارهایی را برای کنترل این عارضه ارائه دهد.
آنتی اسید ها و مهار کننده های پمپ پروتونی (PPIs)
داروهای غیر نسخه ای که برای کنترل سوزش سر دل مورد استفاده قرار می گیرند سبب بروز اسهال می گردند. این عارضه ممکن است در اثر منیزیم و کلسیم موجود در ترکیب آنتی اسید ها و مهار کننده های پمپ پروتونی ایجاد شود.
اگر فرد به بیماری رفلاکسی معده به مری (GERD) مبتلا است، ممکن است از دارویی از دسته مهار کننده های پمپ پروتونی برای کنترل علائم استفاده کند. این دسته دارویی همچنین در درمان زخم های گوارشی نیز به کار می روند. برخی از مصرف کنندگان پی پی آی ها دچار اسهال می شوند. در برخی موارد اسهال ممکن است در اثر یک عامل باکتریایی جدی به نام کلاستریدیوم دیفیسل ایجاد شود.
مهار کننده های پمپ پروتونی هم بدون نسخه و هم با تجویز پزشک در دسترس هستند. این دسته دارویی شامل:
- دکس لانزوپرازول
- اس امپرازول
- لانزوپرازول
- امپرازول
- پنتوپرازول
- رابپرازول
داروهای ضد افسردگی
در مورد رابطه داروی ضد افسردگی و اسهال باید گفت برخی اوقات اسهال یک عارضه جانبی در داروهای نسخه شده برای درمان افسردگی و اختلالات خلقی است.
یک گروه از داروهای ضد افسردگی به نام مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRIs در بیشتر موارد عامل ایجاد اسهال در بیمار هستند. این دسته دارویی رایج ترین داروهای نسخه شده برای درمان افسردگی هستند که شامل:
- سیتالوپرام
- اس سیتالوپرام
- فلوکستین
- پاروکستین
- سرترالین
- ویلازودون
برخی از داروهای ضد افسردگی آتیپیکال هستند؛ زیرا در مقایسه با سایر داروهای مورد استفاده در اختلالات خلقی به گونه ای متفاوت عمل می کنند. برخی از داروهای ضد افسردگی آتیپیکال موجب بروز اسهال می شوند. این داروها شامل:
- بوپرپیون
- نفازودون
- ترازودون
- ورتیوکستین
لیتیوم داروی دیگری است که در درمان اختلالات خلقی به کار می روند و در مواردی موجب اسهال می گردد.
شیمی درمانی و اسهال
اسهال در میان افرادی که درمان سرطان را دریافت می کنند شایع است. داروهای شیمی درمانی می توانند تغییراتی را در الگوی شکست و هضم مواد غذایی ایجاد کنند. این عمل موجب اختلال در عملکرد روده کوچک شده و موجب اسهال می گردد.
داروهای دیگر
محققین دریافته اند که بیش از 700 دارو می توانند در ایجاد اسهال نقش داشته باشند. برخی از آن ها شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) که منظور کنترل درد و التهاب مورد استفاده قرار می گیرند.
- متفورمین؛ یک داروی نسخه ای که برای درمان دیابت نوع دو به کار می رود.
- کولشیسین؛ دارویی که در درمان افراد مبتلا به نقرس کاربرد دارد.
- مهار کننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACEIs)؛ دسته دارویی که برای درمان فشار خون بالا نسخه می شود.
- بیس فسفونات ها؛ داروهایی که برای درمان پوکی استخوان کاربرد دارند.
همچنین دکتر رضایی اضافه می کنند که اگر دچار اسهال مزمن شدید (اسهالی که بیش از 4 هفته طول بکشد) حتما با پزشک خود در رابطه با مصرف دارو ها مشورت کنید.
