مراقبت پا در دیابت بسیار اهمیت دارد زیرا مشکلات مربوط به پا در بین بیماران دیابتی بسیار شایع می باشد. خوشبختانه اغلب این مشکلات با مراقبت مناسب قابل پیشگیری می باشد. اگر عارضه ای بروز کند با مراقبت و توجه روزانه می توان از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد. دیابت منجر به مشکلات مختلفی در پا می گردد که از جمله آن می توان به عفونت قارچی به نام پای ورزشکار و برخی ناهنجاری ها اشاره کرد که از زخم های سطحی تا عفونت های عمیق را شامل می شود. اگر قند خون به مدت زیادی بالا بماند عروق خونی آسیب می بیند و جریان خون در پاها کاهش خواهد یافت. گردش خون ضعیف سبب تضعیف پوست شده و منجر به ایجاد زخم هایی می گردد. گردش خون ضعیف بهبود زخم ها را نیز مختل می سازد. افزایش مقدار قند خون سبب تقویت برخی باکتری ها و قارچ ها می گردد و احتمال بروز عفونت های قارچی و باکتریایی در پوست و ایجاد زخم های مزمن افزایش می یابد. جدی ترین عارضه ای که ممکن است رخ دهد عفونت های عمیق پوستی و عفونت استخوانی می باشد. احتمال بروز قانقاریا (مرگ بافتی) به دنبال عفونت وجود دارد و پیشرفت قانقاریا احتمال قطع عضو را به همراه دارد.
اهمیت مراقبت پا در دیابت از آن جایی آغاز می شود که افزایش قند خون در طول زمان به اعصاب پا آسیب می رساند و توانایی فرد در احساس درد و فشار کاهش می یابد. بدون درک درد احتمال پیشرفت آسیب پوستی، بافتی و مفصلی وجود دارد. در طول زمان استخوان و مفاصل آسیب دیده وسبب دفرمه شدن شکل پا می گردد. آسیب به اعصاب اندام یا نوروپاتی سبب تضعیف ماهیچه های پا و دفرمه شدن بیشتر می گردد.
بیمارانی که قبلا به زخم پا دچار شده اند بیشتر در خطر تجربه چنین عوارضی قرار دارند در این شرایط مراقبت پا در دیابت بسیار اهمیت می یابد. آسیب به عصب، گردش خون ضعیف و بالا بودن قند خون در طول زمان احتمال ایجاد عوارض مربوط به پا را دیابت افزایش می دهد.
مراقبت پا در دیابت: معاینه پا
افراد مبتلا به دیابت نوع یک (زمانی که حداقل 5 سال از بیماری آن ها می گذرد) باید روزانه معاینه پا را انجام دهند و به محض مشاهده کوچکترین شواهد زخم به پزشک خود مراجعه نمایند. افراد مبتلا به دیابت نوع دو نیز باید حداقل همین بازه زمانی را در مورد انجام معاینه پا رعایت کنند. این معاینه در مراقبت پا در دیابت نقش بسزایی دارد. در طول معاینه پزشک متخصص علائم مربوط به گردش خون ضعیف، آسیب عصبی، تغییرات پوستی و دفرمگی ها را در نظر خواهد داشت. بیمار هر گونه تغییری که در پای خود احساس کرده را باید به اطلاع متخصص خود برساند. با استفاده از معاینه پا کاهش یا فقدان وجود رفلکس ها یا کاهش توانایی در احساس کردن فشار، لرزه و تغییرات دمایی مشخص می گردد. با استفاده از برخی دستگاه ها می توان وسعت آسیب عصبی را تعیین کرد. با استفاده از دستگاهی به نام monofilament که از رشته بسیار نازک و منعطف تشکیل شده احساس فشار در نقاط مختلف پا تعیین می شود. با استفاده از دستگاه دیگری می توان احساس لرزه را در بخش های مختلف پا و مفاصل انگشتان پا تعیین کرد.
