نام ژنریک:

• لیوتیرونین
• لیوتیرونین سدیم

نام لاتین:

• Liothyronine sodium

نام تجاری:

• ®Cytomel

گروه دارویی- درمانی:

• هورمون تیروئید
• جایگزین هورمون T3

طبقه بندی در بارداری:

• گروه A

اشکال دارویی:

• قرص روکشدار: 25 میکروگرم یا 0.025 میلی گرم

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• قرص لیوتیرونین 25 میکروگرم جایگزین هورمون تیروئید در کم کاری تیروئید است:

مصرف قرص لیوتیرونین در بالغین:

روزانه 25 میکروگرم لیوتیرونین سدیم تجویز می شود. سپس هر 1 تا 2 هفته یک بار، 12 تا 25 میکروگرم به این دوز اضافه می شود. دوز نگهدارنده آن 25 تا 75 میکروگرم می باشد.

• قرص لیوتیرونین در درمان میکزدم (عارضه ناشی از کم کاری غده تیروئید):

بالغین:

روزانه 5 میکروگرم لیوتیرونین سپس هر 1 تا 2 هفته یک بار 5 تا 10 میکروگرم افزوده می شود. دوز نگهدارنده لیوتیرونین 50 تا 100 میکروگرم می باشد.   

• قرص لیوتیرونین در کم کاری تیروئید خفیف یا هیپوتیروئیدیسم خفیف کاربرد دارد:

بالغین:

روزانه 25 میکروگرم لیوتیرونین سدیم، سپس هر 1 تا 2 هفته یک بار 12.5 تا 25 میکروگرم اضافه می شود.

مصرف قرص لیوتیرونین در کودکان:

دوز اولیه لیوتیرونین 5 میکروگرم در روز می باشد. سپس هر 1 تا 2 هفته 5 میلی گرم به دوز روزانه اضافه می شود تا به دوز 15 تا 25 میکروگرم در روز برسیم.   

• قرص لیوتیرونین برای کرتینیسم یا هیپوتیروئیدی مادرزادی (کم کاری تیروئید مادرزادی):

مصرف قرص لیوتیرونین در نوزادان، شیرخواران و کودکان زیر 3 سال:

5 میکروگرم روزانه تجویز می شود. هر 3 تا 4 روز یک بار می توان 5 میکروگرم لیوتیرونین سدیم اضافه نمود تا پاسخ مطلوب درمانی پدیدار شود.

مکانیسم اثر:

• لیوتیرونین سدیم یا T3 هورمون تیروئیدی با اثرات شبیه لووتیروکسین می باشد.

فارماکوکینتیک:

• لیوتیرونین سدیم جذب کامل و سریع گوارشی دارد.
• لیوتیرونین سدیم با پروتئین های پلاسما باند می شود.
• نیمه عمر لیوتیرونین سدیم 6 تا 7 روز و مدت اثر آن حدود 3 روز است.

نکات با اهمیت:

• تفاوت لیوتیرونین با لووتیروکسین: لیوتیرونین T3 و لووتیروکسین T4 است اما هر دو برای درمان کم کاری تیروئید کاربرد دارند و جایگیزین هورمون تیروئید محسوب می شوند. قدرت و سرعت اثر بخشی لیوتیرونین از لووتیروکسین بیشتر است اما لیوتیرونین نیمه عمر کوتاه تری دارد و باید روزی 2 تا 3 بار مصرف شود. به دلیل اینکه عوارض جانبی لیوتیرونین بیشتر از لووتیروکسین است مصرف کمتری دارد.
• لیوتیرونین سدیم در درمان هیپوتیروئیدی، میکزدم و کرتینیسم در خط دوم درمان قرار دارد.
• دوز شروع لیوتیرونین در افراد مسن و کودکان 5 میکروگرم در روز است و افزایش دوز نیز با مقادیر 5 میکروگرمی در فواصل توصیه شده انجام می شود.
• هنگامی که قرص لیوتیرونین جایگزین قرص لووتیروکسین می شود، مصرف لووتیروکسین قطع و از همان روز لیوتیرونین به جای آن استفاده می شود. پس از آنکه باقی مانده تاثیر لووتیروکسین از بین رفت، می توان دوز لیوتیرونین را به تدریج تا دوز مناسب افزایش داد.
• هنگامی که قرص لووتیروکسین جایگزین قرص لیوتیرونین شود، مصرف لووتیروکسین را چند روز قبل از قطع مصرف لیوتیرونین، آغاز نمائید.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید به دارو
• MI حاد (میوکاردیال انفارکتوس)
• تیروتوکسیکوز
• نارسایی آدرنال درمان نشده

موارد احتیاط:

• نارسایی کلیوی
• اختلالات شدید قلبی و عروقی
• نارسایی آدرنال
• هایپرتنشن (فشار خون بالا)
• IHD

تداخلات دارویی:

• مصرف همزمان ضد افسردگی های تری سایکلیک، سمپاتومیمتیک ها می تواند اثر لیوتیرونین سدیم را افزایش دهد.
• استروژن ها نیاز به لیوتیرونین سدیم را افزایش می دهد.
• در مصرف انسولین و ضد دیابت های خوراکی تنظیم دوز لیوتیرونین سدیم ضروری است.
• در صورت مصرف آدنوکورتیکوئیدها تنظیم دوز لیوتیرونین سدیم ضروری است.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی لیوتیرونین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• CNS: تحریک پذیری، بی خوابی، بی قراری، لرزش، عصبانیت، سردرد
• GI: تهوع، استفراغ، اسهال، کاهش وزن
• CV: تاکیکاردی، آریتمی، کولاپس قلبی- عروقی، آنژین صدری
• Other: بی نظمی قاعدگی، حساسیت پوستی، عدم تحمل گرما، تعریق شدید

مصرف در بارداری و شیردهی:

• لیوتیرونین سدیم در دوران بارداری جز گروه A می باشد و می توان از لیوتیرونین در بارداری با تجویز پزشک استفاده کرد.
•  مصرف لیوتیرونین در شیردهی باید با احتیاط باشد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• در حین درمان با لیوتیرونین سدیم این موارد باید چک شود: علایم حیاتی به خصوص نبض و فشار خون، وزن بدن و قد و وزن اطفال، T3، T4، TSH، PT، RAIU و وضعیت قلب عروقی از نظر ایسکمی و آنژیم و ECG.
• لیوتیرونین سدیم به صورت تک دوز ترجیحا صبح ها تجویز شود تا مانع از اختلال خواب بیمار شود.
• درمان با لیوتیرونین سدیم را از کمترین دوز موثر شروع کنید  و در صورت نیاز به تدریج دوز را افزایش دهید.
• لیوتیرونین سدیم در خط دوم درمان قرار دارد و بعد از مصرف فراورده های تیروئیدی تجویز می شود.
• برای حفظ سطح سرمی لیوتیرونین سدیم آن را در ساعات معین تجویز کنید.
• لیوتیرونین سدیم باید 4 هفته قبل از تست RAIU قطع شود.

توجهات بیمار - خانواده:

• لیوتیرونین سدیم را مطابق دستور پزشک و در ساعات معین مصرف کنید. از قطع خودسرانه لیوتیرونین سدیم اجتناب کنید.
• بلافاصله پس از شروع درمان با لیوتیرونین تغییرات رفتاری و شخصیتی کودکان جبران می شود.
• لیوتیرونین سدیم اندیکاسیونی برای کاهش وزن ندارد و قرص لیوتیرونین برای لاغری نباید مصرف شود.
• در طول درمان با لیوتیرونین ریزش مو در کودکان موقتی است و برطرف خواهد شد.
• در طول درمان با لیوتیرونین قبل از مصرف غذاهای یددار و داروهای غیر نسخه ای با پزشک مشورت کنید.
• گاهی درمان بیماری نیاز به مصرف طولانی مدت دارو دارد و حتی ممکن است تا پایان عمر ادامه داشته باشد.
• تپش قلب، تحریک پذیری، هیجان و عصبانیت و اضطراب در پی مصرف لیوتیرونین را به پزشک گزارش کنید که می تواند از نشانه های مسمومیت با لیوتیرونین باشد.

شرایط نگهداری دارو:

• لیوتیرونین سدیم را در دمای 15 تا 30 درجه و دور از نور خورشید نگهداری کنید.