ملاسما علائم، علل، تشخیص و درمان
ملاسما چيست؟ ملاسما نوعی مشکل پوستی می باشد. لکه های قهوه ای تا خاکستری- قهوه ای که معمولا روی صورت ایجاد می شود از علایم ملاسما محسوب می شود. اغلب افراد روی گونه ها، پل بینی، پیشانی، چانه و بخش بالای لب بالایی دچار لک ملاسما می شوند. لک ملاسما هم چنین روی سایر بخش های بدن که نور خورشید را دریافت می کنند مانند ساعد و گردن نیز ایجاد می شود.
یکی از متداول ترین درمان ها برای درمان لک ملاسما محافظت در برابر خورشید می باشد. این بدان معناست که باید روزانه از کرم های ضد اقتاب مناسب استفاده کرد. هم چنین باید توجه داشت کرم ضد آفتاب را هر دو ساعت باید تجدید کرد. متخصصین پوست هم چنین استفاده از کلاه هایی با لبه های پهن را در فضای باز توصیه می کنند. ضد آفتاب ها به تنهایی نمی توانند محافظت لازم را برای شما تامین کنند.
خانم ها بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این بیماری هستند. بروز ملاسما در بارداری شایع است. از این به ملاسما لک حاملگی نیز گفته می شود (ملاسما یا لک حاملگی).
علایم ملاسما
از شایع ترین علایم ملاسما می توان به لکه های قهوه ای یا خاکستری قهوه ای روی صورت اشاره کرد. این علایم اغلب در نواحی زیر بروز می کند:
- گونه ها
- پیشانی
- پل بینی
- بخش بالای لب بالایی
- چانه
برخی افراد روی ساعد و در ناحیه گردن نیز دچار لک ملاسما می شوند. اما اغلب بروز این لک در این نواحی شیوع کمتری دارد. ملاسما منجر به بروز علامت خاص دیگری نمی شود، اما خیلی از افراد از وجود این لک روی پوست خود احساس خوبی ندارند. محافظت از پوست در برابر خورشید می تواند در درمان ملاسما و پیشگیری از ملاسما بسیار موثر باشد.
چه کسانی به ملاسما دچار می شوند؟
این بیماری روی پوست خانم ها بیش از مردان بروز می کند. تنها ده درصد افرادی که به ملاسما مبتلا می شوند مرد هستند.
افرادی با پوست تیره تر مانند افراد آسیایی بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه پوستی هستند. افرادی که در خانواده و نزدیکان خود فرد مبتلا به ملاسما دارند نیز ممکن است بیشتر در خطر ابتلا قرار داشته باشند.
علت ملاسما
علت ملاسما چندان روشن نیست. این احتمال وجود دارد وقتی که سلول های تولید کننده رنگ در پوست که ملانوسایت نامیده می شود رنگ زیادی تولید می کنند در نتیجه آن ممکن است ملاسما ایجاد شود. افرادی با رنگ پوست تیره بیشتر مستعد ابتلا هستند؛ زیرا آن ها ملانوسایت های فعال بیشتری در مقایسه با افرادی دارند که پوستشان روشن می باشد.
عوامل ایجاد کننده ملاسما
- قرار گرفتن در معرض خورشید: اشعه فرابنفش ناشی از نور خورشید می تواند ملانوسایت ها را تحریک کند. به همین دلیل است که ملاسما در طول تابستان تشدید می شود. هم چنین دلیل اصلی این که چرا افراد به طور مکرر به ملاسما دچار می شوند قرار گرفتن در معرض خورشید می باشد.
- تغییرات هورمونی: لک حاملگی همان گونه که از نام آن مشخص است در بین خانم های باردار شایع تر است. زمانی که ملاسما در بارداری ایجاد می شود به آن chloasma یا همان لک حاملگی گفته می شود. قرص های کنترل بارداری و داروهای هورمونی نیز می توانند در ایجاد این بیماری پوستی نقش داشته باشد.
- محصولات مراقبت پوستی: اگر یک محصول پوستی سبب تحریک پوست شود در آن صورت ملاسما ممکن است تشدید شود.
تشخیص ملاسما
متخصصین پوست می توانند با مشاهده پوست ملاسما را تشخیص دهند. برای بررسی این که بیماری تا چه حد به طور عمیقی در پوست نفوذ کرده است متخصص پوست، پوست شما را زیر دستگاهی به نام Wood’s light (وود لامپ) مشاهده خواهد کرد. برخی اوقات ملاسما می تواند شبیه سایر مشکلات پوستی به نظر برسد. برای کنار گذاشتن سایر احتمالات متخصص پوست کمی از پوست را برای نمونه برداری برخواهد داشت که به آن بیوپسی پوست گفته می شود. بیوپسی پوست می تواند به طور بی خطری در مطب پزشک انجام شود.
درمان ملاسما
ملاسما و درمان آن
آیا ملاسما درمان میشود؟ این پرسش ممکن است دغدغه افرادی باشد که به لک ملاسما دچار شده اند. باید توجه داشت این لک ها خود به خود محو می شوند. همان طور که توضیح داده شد عواملی مانند بارداری یا استفاده از قرص های بارداری می تواند منجر به ایجاد ملاسما شود. در صورتی که فرد زایمان انجام داده و یا مصرف داروهای ضد بارداری را قطع کند، لک ها محو می شوند. به عبارتی برای درمان قطعی ملاسما می توان عامل ایجاد آن را برطرف نمود.
برخی افراد ممکن است سال ها به ملاسما دچار باشند. اگر این بیماری از بین نرود و یا فرد بخواهد مصرف قرص های ضد بارداری را ادامه دهد در آن صورت درمان دارویی ملاسما مطرح می شود. گزینه های درمان دارویی ملاسما عبارت است از:
- هیدروکینون: هیدروکینون در خط اول درمان دارویی ملاسما قرار دارد. هیدروکینون روی پوست مالیده می شود و سبب روشن شدن پوست می گردد. هیدروکینون به صورت کرم، لوسیون، ژل یا مایع در بازار وجود دارد. برخی محصولاتی که حاوی هیدروکینون می باشند بدون نسخه قابل تهیه هستند. این محصولات در مقایسه با فرآورده هایی که متخصص پوست نسخه می کند حاوی هیدروکینون کمتری می باشند.
- ترتینوئین و کورتیکواستروئیدها: این محصولات سبب روشن شدن پوست می شود. متخصص پوست این گزینه را در خط دوم درمان دارویی ملاسما در نظر خواهد داشت. برخی از فرآورده ها می تواند حاوی هیدروکینون، ترتینوئین و کورتیکواستروئید در یک کرم باشند.
- سایر محصولاتی که روی پوست استفاده می شوند: متخصص پوست می تواند آزلائیک اسید یا اسید کوجیک را به منظور ترمیم ملاسما نسخه کند.
اگر استفاده از دارو در درمان بیماری موثر نباشد در آن صورت از روش هایی مانند لایه برداری شیمیای، میکرودرم ابریژن، درم ابریژن، درمان لیزری یا درمان های مبتنی بر نور استفاده می شود. تنها متخصص پوست مجاز است این درمان ها را به منظور درمان ملاسما انجام دهد.
بسته به روش بکار رفته در درمان ملاسما، فرد ممکن است در طول پروسه درمان به مشکلات جدید پوستی دچار شود؛ زیرا ممکن است درمان با نوع پوست فرد سازگاز نباشد. در مورد عوارض جانبی احتمالی ناشی از این داروها با متخصص پوست خود مشورت کنید. در صورتی که علائم زیر را بعد از انجام این درمان ها تجربه کردید فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تحریک پوستی
- تیره شدن پوست
نتایج درمان
- تحت نظر متخصص پوست خیلی از افراد می توانند از درمان ملاسما نتایج خوبی دریافت کنند.
- رفع لک ها ممکن است زمان بر باشد. در بازه درمان این بیماری پوستی بسیار اهمیت دارد که دستورات و توصیه های پزشک را رعایت کنید. به این ترتیب می توانید از درمان ملاسما بهره برید.
- هم چنین می تواند از تحریک پوستی و سایر عوارض جانبی ناشی از درمان محافظت شوید.
- بعد از رفع بیماری، باید اقداماتی را انجام دهید که به حفظ نتایج درمانی کمک می کند که به آن درمان نگهدارنده می گویند. درمان نگهدارنده می تواند به پیشگیری از ملاسما کمک کند.
- استفاده مناسب از ضد افتاب هم چنین استفاده از ابزارهایی مانند کلاه هایی با لبه پهن می تواند از جمله اقدامات موثری باشد که به پیشگیری از ملاسما کمک کند.
پیشگیری از ملاسما
ملاسما نوعی مشکل شایع پوستی می باشد که لک های قهوه ای تا خاکستری- قهوه ای روی صورت ایجاد می کند. اگر چه علت دقیق آن مشخص نیست اما فاکتورهایی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، استفاده از قرص های ضد بارداری و برخی لوازم بهداشتی پوست می تواند در ایجاد آن دخالت داشته باشد.
اگر شما به این بیماری پوستی دچارید متخصص پوست نکات زیر را به شما توصیه خواهد کرد:
- استفاده روزانه از ضد آفتاب ها: یکی از شایع ترین درمان ها برای ملاسما محافظت در برابر خورشید می باشد. نور خورشید می تواند منجر به بروز این مشکل پوستی شود. بنابراین استفاده روزانه از ضدآفتاب ها حتی در روزهای ابری و مخصوصا بعد از شنا و تعریق بسیار اهمیت دارد. انتخاب یک ضد آفتابی با اس پی اف 30 یا بیش از 30 یا استفاده از زینک اکساید یا تیتانیوم دی اکساید می تواند محافظت مناسبی را در برابر اشعه آفتاب تامین کند.
- استفاده از کلاه هایی با لبه پهن و هم چنین استفاده از عینک آفتابی: استفاده از ضد آفتاب به تنهایی نمی تواند محافظت لازم در برابر خورشید را برای شما فراهم کند. تا جایی که ممکن است باید به دنبال سایه باشید و از لباس های مناسب علاوه بر ضد آفتاب استفاده کنید.
- محصولات مراقبت پوستی مناسب انتخاب کنید: محصول مراقبتی مناسب نباید پوست شما را بسوزاند؛ زیرا تحریک پوستی ناشی از این محصولات می تواند ملاسما را تشدید کند.
- از وکس کردن اجتناب می کنید: وکس کردن پوست می تواند سبب التهاب پوستی شود. در مورد روش مناسب برداشت موهای زائد خود با متخصص پوست مشورت کنید.
اگر ملاسما به خودی خود برطرف نشود در آن صورت متخصص پوست می تواند از درمان دارویی یا روش های عنوان شده برای درمان لک ملاسما استفاده کند.