بیماری پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس بیماری مزمنی می باشد. پسوریازیس وقتی ایجاد می شود که سیستم ایمنی سیگنال های اشتباهی را به سلول های پوست می رساند و سبب تکثیر سریع آن ها می شود. سرعت تکثیر سلول های پوست در پسوریازیس افزایش می یابد از این رو فرصت کافی برای ریختن سلول های پوست وجود ندارد. سلول های پوستی رو سطح پوست تجمع می یابند و پچ ها یا تکه های پسوریازیسی ایجاد می شود. اگر چه به نظر می رسد پسوریازیس مسری است اما پسوریازیس واگیردار نیست.
ابتلا به پسوریازیس به زمینه ارثی فرد بستگی دارد و از فرد ی به فرد دیگر منتقل نمی شود.
انواع پسوریازیس
- پسوریازیس پلاک ( که به آن پسوریازیس ولگاریس گفته می شود)
- پسوریازیس خالدار (Guttate)
- پسئریازیس معکوس (که به آن پسوریازیس flexural یا intertriginous گفته می شود)
- پسوریازیس Pustular
- پسوریازیس Erythrodermic ( که به آن پسوریازیس اکسفولیاتیو گفته می شود)
برخی افراد ممکن است به بیش از یک نوع پسوریازیس دچار باشند. برخی اوقات فرد به یک نوع پسوریازیس دچار می شود و سپس نوع پسوریازیس تغییر می کند.
علائم پسوریازیس
بسته به نوع پسوریازیس علائم می تواند متفاوت باشد. شما ممکن است تعداد کمی از علائم زیر را تجربه کنید و یا ممکن است علائم بیشتری داشته باشید.
علائم پسوریازیس پلاک ( نام دیگر آن پسوریازیس ولگاریس می باشد):
- پچ ها و تکه هایی به نام پلاک روی پوست ظاهر می شود.
- پلاک ها ممکن است پوشش سفید نقره ای داشته باشند که متخصصین پوست به آن پوسته می گویند.
- پلاک ها ممکن است در هر جایی از پوست ظاهر شوند
- اغلب پلاک ها در زانو، آرنج، کمر و سر (پسوریازیس سر) ظاهر می شوند.
- پلاک ها ی پسوریازیسی می توانند با خارش همراه باشند.
- خاراندن پلاک های پسوریازیسی می تواند سبب ضخیم شدن آن ها شود.
- پلاک های پسوریازیسی به لحاظ سایز متفاوتند و می توانند گسترش یابند و نواحی وسیعی را پوشش دهند
- مشکلات ناخن: فرو ریختن ناخن از جمله علائمی است که می تواند در صورت بروز پسوریازیس اتفاق بیفتد.
پسوریازیس خالدار یا Guttate:
- لکه های قرمز کوچک روی شکم بازوها و پاها ظاهر می شود، این لکه ها ممکن است در ناحیه صورت، گوش ها و سر نیز تظاهر کند.
- لکه های پسوریازیسی ممکن است سر تا سر بدن را بپوشاند
لکه های پسوریازیسی اغب بعد از بیماری هایی مانند گلودرد ظاهر می شوند
- لکه های پسوریازیسی ممکن است ظرف چند هفته تا چند ماه بدون درمان از بین بروند.
- لکه ها ی پسوریازیسی ممکن است در کنار پلاک های پسوریازیسی ظاهر شوند
پسوریازیس Pustular:
- پوست قرمز و متورم می شود و برآمدگی هایی به شکل نقطه روی پوست ظاهر می شود که حاوی مایع می باشد.
- برامدگی های پسوریازیسی معمولا روی کف دست و پا ها ظاهر می شود.
- در نقاطی که برآمدگی ظاهر می شود درد وجود دارد
- برآمدگی های حاوی مایع خشک خواهند شد و به جای ان ها لکه های قهوه ای یا پوسته هایی ظاهر خواهد شد.
زمانی که این برآمدگی های پسوریازیسی سطح بدن را می پوشاند شخص ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- پوست قرمز روشن می شود
- فرد احساس خستگی دارد
- بروز تب و لرز
- احساس خارش شدید
- نبض سریع
- از دست رفتن اشتها
- ضعف ماهیچه ای
پسوریازیس معکوس
به پسوریازیس معکوس، پسوریازیس flexural یا intertriginous گفته می شود.
- در پسوریازیس معکوس در نگاه اولیه تکه های پوستی قرمز روی پوست وجود خواهد داشت
- این تکه های پوستی در نواحی مانند زیر بغل ،حول کشاله ران، اندام تناسلی، و باسن ظاهر می شود. در خانم ها در ناحیه زیر سینه ها نیز ممکن است این تکه های پوستی ظاهر شوند.
- هنگام بروز این نوع از پسوریازیس احساس درد در پوست وجود خواهد داشت.
پسوریازیس Erythrodermic:
به این نوع از پسوریازیس، پسوریازیس اکسفولیاتیو نیز گفته می شود.
- پوست به نظر سوخته می آید
- اغلب بخش های بدن به رنگ قرمز روشن در می آیند.
- بدن نمی تواند دمای نرمال 98،9 درجه فارنهایت را حفظ کند. افراد احساس داغی و یا سردی بیش از حد دارند.
- ضربان قلب افزایش می یابد
- احساس خارش شدیدی وجود دارد
- احساس درد شدیدی وجود دارد.
بروز این نوع از پسوریازیس (پسوریازیس اکسفولیاتیو ) بسیار خطرناک می باشد و فرد باید فورا در بیمارستان بستری شود.
علت پسوریازیس
افرادی که به پسوریازیس دچار می شوند معمولا در خانواده خود سابقه ابتلا به آن را دارند. در آمریکا حدود 7،5 میلیون نفر به پسوریازیس دچارند. حدود 80 درصد افراد به پسوریازیس پلاک دچارند.
پسوریازیس می تواند در هر سنی بروز کند. اغلب افراد بین سال های 15 تا 30 سالگی به پسوریازیس دچار می شوند.اغلب افراد تا قبل از 40 سالگی به پسوریازیس مبتلا می شوند. بازه سنی 50 تا 60 سال نیز بازه شایعی برای ابتلا به پسوریازیس می باشد.
نوزادان و کودکان بیشتر به پسوریازیس معکوس و guttate دچار می شوند.
دانشمندان در تلاشند که علت بروز پسوریازیس را بدانند. اما تا به این جا مشخص است که پسوریازیس مسری نیست.
شنا کردن در استخرهای عمومی و یا داشتن نزدیکی نمی تواند منجر به سرایت پسوریازیس شود. سیستم ایمنی و ژن نقش مهمی در این میان ایفا می کند. به نظر می رسد ژن های زیادی در ایجاد پسوریازیس نقش دارند. دانشمندان در واقع می دانند باید میکس صحیحی از ژن های دخیل در پسوریازیس در فرد وجود داشته باشد و سپس فرد در معرض عامل مناسب قمحیطی رار گیرد. در آن صورت پسوریازیس بروز پیدا خواهد کرد.
خیلی از افراد بعد از تجربه موارد زیر، دچار پسوریازیس می شوند:
- یک رویداد استرس زا
- گلو درد
- مصرف برخی داروها مانند لیتیم یا داروهایی که برای پیشگیری از مالاریا استفاده می شوند
- آب و هوای سرد و خشک
- برش، خراش یا سوختگی با آفتاب
تشخیص پسوریازیس
پزشک ابتدا پوست، ناخن و سر بیمار را به لحاظ علائم پسوریازیس معاینه می کنند. از سابقه خانوادگی در ابتلا به پسوریازیس سوال خواهد شد. پزشک در مورد شرایط استرس فرد و بیماری های اخیر و داروهای مصرفی او سوال هایی خواهد پرسید.
برای تشخیص پزشک ممکن است بخشی از پوست بیمار را بردارد (بیوپسی پوست). نمونه پوست زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا تشخیص پسوریازیس تایید شود.
درمان پسوریازیس
درمان پسوریازیس منافعی را در پی دارد. درمان می تواند به کاهش علائم پسوریازیس کمک کند. پوست برخی افراد با استفاده از روند درمانی کاملا پاک می شود. درمان پسوریازیس هم چنین می تواند کیفیت زندگی فرد را ارتقا دهد.
به لطف تحقیقات مستمری که در حال انجام است درمان های زیادی برای پسوریازیس وجود دارد. متخصص پوست شما را در یافتن بهترین روش درمانی که سازگار با شیوه زندگی تان باشد، یاری خواهد کرد. گزینه های درمانی مزایا، معایب و تاثیرات جانبی احتمالی را در پی دارد. باید یادآور شد پسوریازیس بیماری مزمنی است که با سیستم ایمنی ارتباط دارد. پسوریازیس درمان قطعی ندارد.
نکاتی برای افراد مبتلا به پسوریازیس
- سعی کنید راجع به بیماری پسوریازیس اطلاعات کافی داشته باشید. این اطلاعات به روند درمانی شما کمک خواهد کرد و شما را در تصمیم گیری های آگاهانه یاری خواهد داد و به شما خواهد آموخت چه مواردی سبب بدتر شدن پسوریازیس خواهد شد.
- باید مراقب خودتان باشید: خوردن غذای سالم، ورزش کردن، عدم استفاده از سیگار و محدود کردن مصرف الکل می تواند بسیار کمک کننده باشد. سیگار کشیدن و اضافه وزن پسویازیس را تشدید می کند. رعایت این موارد سبب تقویت روند درمان می شود. افراد مبتلا به پسوریازیس با افزایش ریسک بیماری قلبی، دیابت و سایر بیماری ها رو به رو هستند.
- اگر مفاصل تان احساس درد و یا سوزی دارد حتما با متخصص پوست خود مشورت کنید. درد ماهیچه ها اولین علامت پسوریازیس می باشد. حدود 10 تا 30 درصد افرادی که به پسوریازیس مبتلا می شوند درد مفصل را تجربه می کنند.
- مراقب ناخن های خود باشید. هر گونه تغییر در بافت ناخن و یا تغییر رنگ ان می تواند نشان از پسوریازیس داشته باشد.
- مراقب تغییرات خلقی خود باشید. اضطراب، افسردگی و رفتارهای خودکشی در افراد مبتلا به پسوریازیس بسیار شایع می باشد. به خاطر داشته باشید کمک گرفتن در این شرایط نشان از ضعف شما نخواهد بود.
- انتخاب های درمانی خود را بشناسید. در این مورد متخصص پوست شما را یاری خواهد کرد.
- قبل از قطع مصرف داروهای تان با پزشک تان مشورت کنید. قطع ناگهانی دارو می تواند شرایط بیماری را وخیم تر کند. قطع ناگهانی داروهای مصرفی سبب می شود برای مثال پسوریازیس پلاک به پسوریازیس guttate یا erythrodermic تبدیل شود که نتایج جدی را در پی خواهد داشت.
- در مصرف داروهای موضعی باید دقت شود تا دارو مطابق با دستورالعمل مصرف شود. برای سهولت در استفاده، بسته به موضع مصرف ( زانو، کف سر و یا سایر بخش ها) مقدار مشخصی از دارو بر حسب بند انگشت اشاره اندازه گیری شده و مورد استفاده قرار خواهد گرفت. برای مثال در ناحیه کف سر(پسوریازیس سر) استفاده از سه بند انگشت کافی خواهد بود.
به طور کلی می توان گفت پسوریازیس بیماری وراثتی است و سیستم ایمنی در ان دخالت دارد. عوامل محیطی در بروز پسوریازیس نقش دارد. پسوریازیس ممکن است در نقاط مختلفی از بدن از جمله آرنج ها و سر (پسوریازیس سر) اتفاق بیفتد. انواع مختلف پسوریازیس عبارت است از: پسوریازیس پلاک، پسوریازیس خالدار، پسوریازیس معکوس، پسوریازیس Pustular و پسوریازیس Erythrodermic. پسوریازیس بیماری مسری نیست و شنا کردن در استخرهای عمومی و یا داشتن نزدیکی نمی تواند منجر به سرایت پسوریازیس شود. برای تشخیص پسوریازیس ممکن است نمونه برداری از پوست (بیوپسی پوست) انجام شود. پسوریازیس درمان قطعی ندارد. رعایت برخی نکات می تواند زندگی افراد مبتلا به پسوریازیس را ارتقا بخشد. برای مثال غذای سالم، ورزش کردن، عدم استفاده از سیگار و محدود کردن مصرف الکل می تواند در بیماران مبتلا به پسوریازیس مفید باشد. به خاطر داشته باشید شرایط استرس زا می تواند بیماری پسوریازیس را وخیم تر کند. در مصرف داروهای موضعی پسوریازیس باید مراقب میزان دقیق مصرف داروها باشید.