سینوزیت حاد علائم، علل، تشخیص و درمان
سینوزیت حاد چیست؟
سینوزیت حاد (رینوسینوزیت حاد) موجب ملتهب و متورم شدن حفره های اطراف راه های بینی (سینوس ها) می شود. التهاب و تورم ناشی از سینوزیت با تخلیه محتویات بینی مقابله کرده و موجب تولید موکوس می شوند.
زمانی که به بیماری سینوزیت مبتلا هستید، تنفس از راه بینی مشکل خواهد بود. ممکن است در نواحی اطراف چشم ها و صورت احساس تورم داشته باشید همچین ممکن است درد ناخوشایند صورت یا سردرد را تجربه کنید.
سینوزیت حاد عموما در اثر سرما خوردگی ایجاد می شود. به غیر مواردی که عفونت باکتریایی عامل سینوزیت حاد است، در بیشتر موارد سینوزیت حاد در طول 10 روز برطرف می شود.
در بیشتر موارد، درمان های خانگی برای درمان سینوزیت حاد موثر هستند. با این حال، سینوزیت حاد طولانی موجب بروز عفونت های خطرناک و عواقب دیگر می شود. در صورتی که سینوزیت حاد علی رغم اقدامات درمانی بیش از 12 هفته به طول بیانجامد، سینوزیت مزمن نام می گیرد.
علائم سینوزیت حاد
در زیر به علائم سینوزیت حاد اشاره می کنیم:
- خروج ترشحات غلیط زرد یا سبز رنگ از بینی یا پشت گلو (ترشح پشت بینی)
- احتقان یا گرفتگی بینی که نفس کشیدن از راه بینی را مشکل می سازد.
- احساس درد، ناخوشی، تورم و فشار در اطراف چشم ها، گونه ها، بینی یا پیشانی که با خم شدن تشدید می شود.
سایر نشانه ها و علائم سینوزیت حاد شامل:
- فشار گوش
- سردرد
- درد در فک بالا و دندان ها
- کاهش حس بویایی و چشایی
- سرفه که شب ها تشدید می شود.
- خستگی
- تب
- نفس بد بو (هالیتوز)
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیشتر افراد مبتلا به سینوزیت حاد نیازی به مراجعه به پزشک ندارند.
در صورت داشتن علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:
- علائمی که در طول چند روز بهتر نشده و یا بدتر می شوند.
- تب مداوم
- سابقه سینوزیت برگشت پذیر یا سینوزیت مزمن
علت سینوزیت حاد
سینوزیت حاد عموما از سرماخوردگی به عوان یک عفونت ویروسی ناشی می شود. در برخی موارد، عفونت باکتریایی نیز می تواند عامل سینوزیت حاد باشد.
فاکتورهای خطر سینوزیت حاد
شما ممکن است در معرض خطر ابتلا به سینوزیت حاد باشید اگر:
- به تب یونجه یا سایر آلرژی ها که سینوس ها را تحت تاثیر قرار می دهند دچار باشید.
- یک ناهنجاری در راه بینی مانند انحراف تیغه بینی، پولیپ ها یا تومورهای بینی
- یک شرایط بالینی مانند سیستیک فیبروز یا یک اختلال سیستم ایمنی مانند اچ آی وی/ ایدز
عوارض سینوزیت حاد
عوارص سینوزیت حاد شایع نیستند. در صورتی که سینوزیت حاد عوارضی به دنبال داشته باشد این عوارض شامل:
- سینوزیت مزمن: سینوزیت حاد ممکن است به یک مشکل طولانی مدت تبدیل شود که در این صورت سینوزیت مزمن نامیده می شود. سینوزیت مزمن بیش از 12 هفته به طول می انجامد.
- مننژیت: این عارضه سینوزیت حاد یک بیماری عفونی است که موجب التهاب غشاها و مایع احاطه کننده مغز و نخاع می شود.
- عفونت های دیگر: در موارد نادر، عفونت در سینوزیت حاد می تواند به استخوان ها (استئومیلیت) یا پوست (سلولیت) گسترس پیدا کند.
- از دست دادن کلی یا جزئی حس بویایی: انسداد بینی و التهاب عصب بویایی می تواند منجر به از دست داده موقت یا دائمی حس بویایی شود.
- مشکلات بینایی: اگر عفونت در سینوزیت حاد به چشم های شما راه یابد، منجر به کاهش بینایی و یا حتی نابینایی دائمی می گردد.
تشخیص سینوزیت حاد
پزشک ممکن است متوجه مشکلاتی در بینی و صورت شما شده و داخل بینی را معاینه کند.
سایر روش هایی که برای تایید تشخیص سینوزیت حاد و کنار گذاشتن مشکلات دیگر انجام می شوند شامل:
- آندوسکوپی بینی: یک لوله نازک و منعطف که دارای رشته های نوری است از راه بینی وارد شده و پزشک را در دیدن داخل سینوس ها یاری می کند.
- تست های تصویربرداری: سی تی اسکن و یا ام آر آی می توانند جزئیات را در داخل سینوس ها و بینی شما به تصویر بکشند. تست های تصویربرداری در شناسایی ناهنجاری ها یا عواقب مشکوک کمک کننده هستند؛ با این حال برای سینوزیت حاد غیر پیچیده توصیه نمی شوند.
- کشت بینی و سینوس: تست های آزمایشگاهی عموما برای تشخیص سینوزیت حاد ضرورتی ندارند. با این حال، زمانی که بیماری سینوزیت حاد به درمان پاسخ می دهد و یا تشدید می شود، کشت بافتی می تواند در تعیین عامل سینوزیت حاد برای مثال یک عفونت باکتریایی کمک کننده باشد.
- تست آلرژی: اگر پزشکان به این که آلرژی می تواند عامل محرک سینوزیت حاد باشد، مشکوک باشند انجام تست پوستی آلرژی را توصیه می کنند. تست پوستی آلرژی ایمن و سریع است و می تواند در مشخص کردن دقیق آلرژنی که مسئول مشکلات بینی در سینوزیت حاد است کمک کننده باشد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
وقتی پزشک مراجعه می کنید، او سینوس های شما را به دقت معاینه می کند. در زیر اطلاعاتی وجود دارد که شما را برای ملاقات با پزشک آماده می کند.
چیزی که شما می توانید انجام دهید:
لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم شما حتی علائمی که به نظر شما نامرتبط هستند.
- اطلاعات شخصی مانند این که شما یا خانواده تان سابقه آسم یا آلرژی داشته اید.
- تمام داروها، مکمل ها و ویتامین های مصرفی و دوز آن ها
- تمام سوالاتی که از پزشک دارید.
بهتر است از دوست یا یکی از اعضای خانواده خود بخواهید که همراه شما باشند تا شما را در به خاطر سپردن صحبت های پزشک یاری دهند.
شما ممکن است برخی سوالات پایه ای در مورد سینوزیت حاد از پزشک داشته باشید:
- علت احتمالی علائم من چیست؟
- آیا علل احتمالی دیگری برای شرایط من وجود دارد؟
- انجام چه تست هایی لازم است؟
- آیا شرایط من موقتی است یا دائمی؟
- بهترین راه درمان سینوزیت حاد برای من چیست؟
- چه جایگزین هایی برای درمان توصیه شده وجود دارد؟
- چگونه می توانم سینوزیت حاد را در کنار بیماری دیگری که به آن مبتلا هستم کنترل کنم؟
- آیا باید پرهیز خاصی را دنبال کنم؟
- آیا بروشور یا منابع چاپی دیگری برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری سینوزیت حاد وجود دارد؟ چه وب سایتی را بدین منظور پیشنهاد می کنید؟
انتظاراتی که از پزشک می رود:
پزشک نیز سوالاتی رادر مورد بیماری از شما می پرسید.
- علائم شما از چه زمان آغاز شده اند؟
- آیا علائم شما دائمی هستند یا گاها بروز می کنند؟
- شدت علائم شما چه قدر است؟
- آیا چیزی علائم شما را بدتر می کند؟
- آیا چیزی علائم شما را بهتر می کند؟
- آیا شما سیگار می کشید یا در معرض دود سیگار و سایر آلاینده ها قرار دارید؟
درمان سینوزیت حاد
در بیشتر موارد درمان سینوزیت حاد که در اثر عفونت ویروسی ایجاد شده است، به خودی خود انجام می گیرد. اقدامات مراقبت از خود روش هایی هستند که همه شما برای بهبود علائم سینوزیت حاد انجام می دهید.
درمان سینوزیت حاد برای رفع علائم
پزشک ممکن است درمان هایی را برای رفع علائم سینوزیت حاد توصیه کند این درمان ها شامل:
- اسپری بینی سالین: این دارو چندین بار در روز برای شستشوی مسیر بینی به داخل بینی اسپری می شود.
- کورتیکواستروئید های نازال: این اسپری های بینی به پیشگیری و درمان التهاب ناشی از سینوزیت حاد کمک می کنند. نمونه هایی از این داروها برای درمان سینوزیت حاد شامل فلوتیکازون، بودزوناید، مومتازون و بکلومتازون هستند.
- ضد احتقان ها: این داروها به صورت محلول ها، قرص ها و اسپری ها بینی نسخه ای و غیر نسخه ای در دسترس هستند. ضد احتقان های بینی را تنها برای چند روز استفاده کنید. در غیر این صورت این داروها موجب بازگشت احتقان شدید تر بینی در سینوزیت حاد می شوند.
- مسکن های بدون نسخه مانند آسپیرین، استامینوفن یا ایبوپروفن. آسپرین را در کودکان نوجوانان با احتیاط مصرف کنید. کودکان و نوجوانانی که آبله مرغان یا علائم شبه آنفلوانزا در آن ها بهبود یافته است نباید از آسپیرین استفاده کنند؛ زیرا آسپیرین موجب سندرم ری می شود؛ سندرمی که در این کودکان کشنده خواهد بود.
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها عموما در درمان سینوزیت حاد ضرورتی ندارند. حتی اگر سینوزیت حاد منشا باکتریایی داشته باشد، بدون نیاز به درمان برطرف می شود.
پزشک شما ممکن است منتظر بماند تا ببیند آیا سینوزیت حاد باکتریایی بدتر می شود یا خیر. در این صورت، اگر علائم سینوزیت حاد شدید، پیشرونده یا مداوم باشند آنتی بیوتیک درمانی ضروری خواهد بود. در صورت تجویز آنتی بیوتیک، حتی بعد از بهبود علائم باید دوره درمان را کامل کنید. اگر شما مصرف آن ها زودتر از زمان مشخص شده متوقف کنید، علائم سینوزیت حاد بازمی گردند.
ایمنی درمانی
اگر آلرژی ها عامل سینوزیت حاد در شما باشند، ایمنی درمانی که واکنش ایمنی بدن شما به آلرزن های خاص را کاهش می دهد می تواند در درمان سینوزیت حاد موثر باشد.
درمان های خانگی سینوزیت حاد
با در نظر داشتن اقدامات زیر می توانید به رفع علائم سینوزیت حاد کمک کنید:
استراحت. استراحت به بدن شما در مقابله با عفونت کمک می کند و بهبودی را سرعت می بخشد.
نوشیدن مایعات. نوشیدن مایعات همچون آب یا آبمیوه موجب رقیق شدن ترشحات موکوسی و تخلیه هر چه بیشتر آن ها می شود. از نوشیدن نوشیدنی هایی که دارای کافئین هستند و موجب دهدیراتاسیون هستند بپرهیزید. نوشیدن الکل نیز موجب تشدید تورم پوشش سینوس ها و بینی می شود.
مرطوب کردن حفره های سینوسی. بخور بدهید؛ حوله ای روی سر خود بیاندازید و در یک ظرف حاوی آب داغ نفس بکشید. همچنین می توانید دوش بگیرید و بدین ترتیب در هوای مرطوب و گرم تنفس کنید. این کار به رفع درد ناشی از سینوزیت حاد و تخلیه بیشتر موکوس کمک می کند.
قرار دادن کمپرس آب گرم روی صورت. برای کاهش درد صورت ناشی از سینوزیت حاد، یک حوله گرم و مرطوب را روی بینی، گونه ها و چشم های خود قرار دهید.
شستشوی بینی. از یک محلول مناسب مانند سرم برای شستشوی بینی خود استفاده کنید. این درمان خانگی برای سینوزیت حاد به پاکسازی سینوس ها کمک می کند.
می توانید این کار را با آب مقطر و استریل، آبی که جوشیده و سرد شده است و یا از فیلتر با قطر مطلق 1 میکرون یا کمتر عبور کرده است، انجام دهید.
بالا قرار دادن سر هنگام خواب. این عمل موجب تخلیه سینوس ها و کاهش احتقان ناشی از سینوزیت حاد می شود.
درمان جایگزین سینوزیت حاد
درمان جایگزینی برای رفع علائم سینوزیت حاد وجود ندارد اما محصولات حاوی ترکیبی از مواد گیاهی می توانند کمک کننده باشند. برخی از عوارض جانبی احتمالی این درمان های ترکیبی شامل ناراحتی معده، اسهال و واکنش های پوستی آلرژیک هستند.
پیشگیری از سینوزیت حاد
در نظر داشتن اقدامات زیر خطر ابتلا به سینوزیت حاد را کاهش می دهد:
- پیشگیری از عفونت های دستگاه تنفس فوقانی: کمتر با افرادی که به سرماخوردگی دچار هستند در تماس باشید. دست ها خود را خصوصا قبل از غذا خوردن مرتب با آب و صابون بشویید .
- آلرژی های خود را کنترل کنید: به کمک پزشک خود علائم آلرژی را کنترل کنید و بدین ترتیب احتمال بروز سینوزیت حاد را کاهش دهید.
- از دود سیگار و هوای آلوده دوری کنید: دود تنباکو و سایر آلاینده ها می توانند موجب تحریک پذری و التهاب ریه ها و مسیر های هوایی بینی شوند و بدین ترتیب شرایط را برای ابتلا به سینوزیت حاد آماده سازند.
- از دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده کنید: اگر هوای خانه خشک است، با تامین رطوبت کافی هوا از بروز سینوزیت پیشگیری کنید. دستگاه رطوبت را تمیز و عاری از قارچ نگاه دارید.
منبع: وبسایت http://www.mayoclinic.org