علت مننژیت

عفونت های ویروسی شایع ترین علت مننژیت هستند که با عفونت های باکتریایی و در موارد نادر با عفونت های قارچی ادامه می یابند. از آن جایی که عفونت های باکتریایی در مننژیت می توانند کشنده باشند، مشخص کردن علت بیماری مننژیت ضروری است.

مننژیت باکتریایی

باکتری هایی که  وارد جریان خون شده و به مغز و نخاع می رسند موجب مننژیت باکتریایی حاد می گردند. اما مننژیت باکتریایی ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که باکتری به طور مستقیم به غشاهای مغزی حمله می کند. این حالت می تواند در اثر عفونت گوشی یا سینوسی، شکستگی جمجمه یا در موارد نادر بعد از برخی جراحی ها ایجاد می شود.

چندین تیره از باکتری ها می توانند موجب مننژیت باکتریایی شوند از جمله آن ها:

استرپتوکوکوس نومونیا (نوموکوکوس). این باکتری شایع ترین عامل مننژیت باکتریایی در نوزادان، کودکان و بزرگسالان است. این باکتری عموما موجب بروز نومونیا یا عفونت های گوش و سینوس می شود. دریافت واکسن می تواند از بروز این نوع مننژیت جلوگیری کند.

نیسریا مننژیتیدیس (مننگوکوکوس). این باکتری از دیگر عوامل مننژیت باکتریایی است. این باکتری عموما موجب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است اما در صورت ورود به جریان خون می تواند عاملی برای مننژیت مننگوکوکی باشد. مننژیت مننگوکوکی بسیار مسری بوده و عموما نوجوانان و جوانان را تحت تاثیر قرار می دهد. این عفونت می تواند به صورت اپیدمی منطقه ای در مدارش و کالج ها شیوع پیدا کند. دریافت واکسن به پیشگیری از این نوع مننژیت کمک می کند.

هموفیلوس آنفلوانزا. باکتری هموفیلوی آنفلوانزا نوع بی اولین عامل مننژیت باکتریایی در کودکان بود. اما کشف واکسن های جدید این باکتری به طور چشمگیری تعداد مننژیت های ناشی از این باکتری را کاهش داد.

لیستریا مونوسیتوژنر. این باکتری ها در پنیرهای غیر پاستوریزه، هات داگ ها و گوشت های کامل پخته نشده یافت می شوند. خام های باردار، نوزادان تازه متولد شده، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت ناشی از این باکتری قرار دارند. لیستریا از سد جفتی عبور می کند و بروز عفونت مننژیت ناشی از این باکتری در اواخر بارداری ممکن است موجب مرگ جنین گردد.

مننژیت ویروسی

مننژیت ویروسی معمولا خفیف است و به خودی خود برطرف می شود. در بیشتر موارد مننژیت ویروسی در اثر ویروس هایی به نام انترو ویروس ها ایجاد می شود که بیشتر در اواخر تابستان و اوایل پاییز بروز می کند. ویروس هایی همچون ویروس هرپس سیمپلکس، اچ آی وی، اوریون، ویروس وست نایل می توانند عاملی برای مننژیت ویروسی باشند.

مننژیت مزمن

میروارگانیسم هایی با رشد کند که به غشاها و مایع اطراف مغز حمله می کنند موجب مننژیت مزمن می گردند. مننژیت مزمن در طول دو هفته یا بیشتر ایجاد می شود. علائم مننژیت مزمن –سردرد، تب، استفراغ و اختلال ذهنی- مشابه مننژیت حاد هستند.

مننژیت قارچی

مننژیت قارچی نسبتا شیوع کمی دارد و موجب مننژیت مزمن می گردد. این نوع از مننژیت ممکن است علائمی مشابه مننژیت باکتریایی داشته باشدو مننژیت قارچی مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود. مننژیت کریپتوکوکال یک نوع شایع قارچی از بیماری مننژیت است که افرادی با ضعف ایمنی مانند مبتلایان به ایدز را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان مننژیت قارچی با داروهای ضد قارچ، این عفونت ممکن است کشنده باشد.

سایر علل مننژیت

بیماری مننژیت همچنین در اثر علل غیر عفونی مانند واکنش های شیمیایی، آلرژی های دارویی، برخی از اواع سرطان و بیماری های التهابی همچون سارکوئیدوز ایجاد می شود.