در طول معاینه لگن یا Pelvic exam، پزشک متخصص زنان اندام تناسلی خانم را به شیوه دستی و بصری ارزیابی می کند. معاینه لگن یا معاینه زنان می تواند بخشی از چکاپ روتین فرد باشد، هم چنین در صورت بروز علائمی مانند ترشح غیرطبیعی واژن و یا درد در ناحیه لگن، پزشک متخصص زنان انجام معاینه لگن یا معاینه داخلی واژن را توصیه خواهد کرد.

معاینه لگن در مدت کوتاهی انجام می شود و در طول آن پزشک متخصص زنان فرج، واژن، گردن رحم، رحم، تخمدان ها و مقعد را از نظر وجود توده ها و کیست و ناهنجاری ها تناسلی زنان بررسی می کند. پاپ اسمیر یا Pap test برای غربالگری سرطان دهانه رحم انجام می شود که در صورت نیاز پاپ اسمیر نیز همزمان با معاینه لگن انجام شود.

معاینه لگن به چه دلیل انجام می شود؟

معاینه لگن یا معاینه داخلی واژن زنان توسط متخصص زنان به دلایل زیر انجام می شود:

• اطمینان از سلامت ناحیه تناسلی: معاینه لگن اغلب بخشی از روند روتین معاینات فیزیکی زنان می باشد که در آن علائم احتمالی طیفی از اختلالات مانند کیست تخمدان، عفونت های مقاربتی جنسی، فیبروم رحم و یا وجود سرطان در مراحل اولیه بررسی می شود. بر اساس تشخیص پزشک نحوه تکرار معاینات لگن تعیین می شود اما خیلی از خانم ها معاینه لگن را یک بار در سال انجام می دهند.
• اگر شما علائم ژنیکولوژیک از جمله درد لگنی، خونریزی غیرطبیعی واژینال، تغییرات پوستی، ترشحات غیر نرمال واژن یا مشکلات ادراری داشته باشید، معاینه لگن انجام خواهد شد. معاینه لگن به پزشک متخصص زنان کمک میکند تا علت احتمالی این علائم را تشخیص دهد و تعیین کند آیا انجام تست های تشخیصی بیشتری لازم است یا خیر.

نحوه انجام معاینه لگن چگونه است؟

برای انجام معاینه لگنی به آمادگی قبلی نیاز نخواهید داشت البته بهتر است به هنگام معاینه لگن پریود نباشید. اگر قبل از معاینه لگن مثانه خود را تخلیه کنید، در هنگام معاینه راحت تر خواهید بود.

اگر در مورد روش معاینه لگن و نتایج احتمالی آن سوالاتی دارید حتما با پزشک متخصص زنان در میان گذارید. معاینه لگن در مطب پزشک متخصص زنان انجام می شود و زمان زیادی نمی برد.

قبل از انجام معاینه لگن از شما خواسته می شود تا لباس زیر خود را در آورید و سپس روپوشی به شما داده می شود هم چنین ممکن است برای حفظ حریم خصوصی به شما ملحفه ای داده شود تا دور کمر خود بپیچید. ممکن است قبل از انجام معاینه لگن پزشک به تعداد ضربان قلب و عملکرد ریه شما چک نماید و پستان ها را نیز معاینه کند.

در طول معاینه لگن شما روی کمر دراز کشیده زانوهایتان را خم می کنید و پاهایتان را روی یک رکاب قرار خواهید داد و از شما خواسته خواهد شد تا زانو های خود را از هم باز کنید.

معاینه لگن عموما شامل این مراحل زیر است:

• معاینه بصری خارجی: ابتدا پزشک متخصص زنان به صورت بصری فرج یا قسمت خارجی دستگاه تناسلی را معاینه کرده و آن قسمت را از نظر سوزش، قرمزی، زخم، تورم یا ناهنجاری های دیگر معاینه می کند.
• معاینه بصری داخلی: در ادامه پزشک متخصص زنان از اسپکولوم استفاده می کند تا دیواره های واژن را از هم باز کرده و داخل واژن و دهانه رحم را ببیند و معاینه کند. ورود و باز کردن واژن با اسپکولوم می تواند فشاری ایجاد کند که برای برخی خانم ها ناخوشایند است. بهتر است تا جایی که می توانید عضلات خود را ریلکس کنید اما اگر درد داشتید به پزشک اطلاع دهید.
• پاپ اسمیر: اگر معاینه لگن شامل پاپ اسمیر باشد، پزشک متخصص زنان قبل از خارج کردن اسپکولوم از سلول های دهانه رحم نمونه برداری می کند.
• معاینه دو دستی یا Bimanual exam: از آن جایی که ارگان های داخلی لگن مانن رحم و تخمدان ها قابل رویت نیست در این مرحله پزشک متخصص زنان زیر شکم و حفره لگن را لمس می کند تا بتواند این بخش ها را معاینه کند. به این منظور پزشک با استفاده از لوبریکانت و دستکش انگشتان خود را وارد واژن می کند و با دست دیگر به آرامی از روی بدن بخش زیر شکم را فشار می دهد. در این مرحله پزشک اندازه و شکل رحم و تخمدان ها را بررسی می کند بعد از معاینه داخلی واژن، در صورت نیاز و بررسی بیشتر پزشک با استفاده از لوبریکانت و دستکش انگشتان خود را وارد رکتوم یا مقعد می کند تا وجود هر گونه ناهنجاری را در آن ناحیه بررسی کند.

معمولا پزشک در هر مرحله توضیح می دهد که در حال انجام چه کاری است و به این صورت شما غافلگیر نخواهید شد.

بعد از معاینه لگنی شما می توانید لباس خود را پوشیده و سپس در مورد نتایج به دست آمده با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید.

نتیجه معاینه لگن و پاپ اسمیر چه خواهد شد؟

وقتی معاینه لگن انجام شد، پزشک متخصص زنان بلافاصله می تواند شما را در جریان نتیجه معاینه لگن قرار دهد. اما نتایج مربوط به پاپ اسمیر چند روز به طول می انجامد. در نهایت اقدامات بعدی در صورت نیاز مشخص خواهد شد.

دکتر پروین صادقی

جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی

سرکار خانم دکتر پروین صادقی دارای مدرک پزشکی عمومی تکمیلی از اتریش و بورد تخصصی زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هستند که سال ها سابقه فعالیت در این حوزه و بخصوص درمان نازایی را دارا می باشند. همچنین خانم دکتر صادقی تحقیقات علمی در زمینه تومورهای بدخیم تخمدانی به انجام رسانده اند.

مشاهده پروفایل دکتر پروین صادقی