- آندومتریوز چیست؟
- آندومتریوز چقدر شایع است؟
- آندومتریوز کجا رخ می دهد؟
- آندومتریوز چه مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد؟
- ارتباط بین ناباروری و آندومتریوز چیست؟
- علائم آندومتریوز چیست؟
- تشخیص آندومتریوز چگونه است؟
- درمان آندمتریوز چگونه است؟
- چه داروهایی برای درمان آندومتریوز استفاده می شود؟
- جراحی چطور سبب درمان آندومتریوز می شود؟
- آیا جراحی آندومتریوز را بهبود می بخشد؟
- اگر حتی بعد از درمان هنوز هم درد شدیدی وجود داشته باشد، چه خواهد شد؟
- واژه نامه
آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز به شرایطی گفته می شود که بافت پوششی دیواره رحم (به نام اندومتریوم) در خارج از رحم نیز وجود داشته باشد.
آندومتریوز چقدر شایع است؟
آندومتریوز در یک خانم از هر ده خانم که در سن باروری قرار دارند اتفاق می افتد. اندومتریوز اغلب در خانم های 30 ساله و 40 ساله تشخیص داده می شود.
آندومتریوز کجا رخ می دهد؟
بافت آندومتر اغلب به فضاهای زیر کشیده می شود:
- صفاق (پریتونئوم)
- تخمدان ها
- لوله های فالوپ
- سطح بیرونی رحم ، مثانه، حالب، روده ها و رکتوم
- فضای پشت رحم (Cul-de-sac)
آندومتریوز چه مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد؟
اندومتریوزیس به تغییرات استروژن پاسخ خواهد داد، استروژن هورمونی زنانه است. بافت های نا به جا اندومتریوز مانند بافت پوشاننده دیواره رحم در دوره قاعدگی شروع به خونریزی می کند. بافت های اطراف تحریک شده، ملتهب و متورم می شوند. خونریزی این بافت ها به طور ماهانه می تواند سبب زخمی شدن بافت ها شود و حالت چسبنگی (adhesion) ایجاد کند. برخی اوقات این چسبندگی ها سبب می شود تا ارگان بهم متصل شود، خونریزی، التهاب و زخم سبب بروز درد مخصوصا در قبل و در طول قاعدگی می شود.
ارتباط بین آندومتریوز و بارداری چیست؟
در 40 درصد موارد ناباروری، آندومتریوز دخیل است. التهاب حاصل از آندومتریوز ممکن است به اسپرم یا تخم آسیب بزند و یا در حرکت آن ها از لوله های فالوپ به سمت رحم تداخل ایجاد کند. در موارد شدید ممکن است به دلیل چسبندگی و زخم لوله های فالوپ بهم بچسبد.
علائم آندومتریوز چیست؟
شایع ترین علائم آندومتریوز عبارت است از درد مزمن و طولانی مدت در ناحیه لگن، مخصوصا قبل و در طول دوره قاعدگی، درد ممکن است در طول رابطه جنسی نیز رخ دهد. اگر اندومتریوزیس در بخش روده باشد، در طول حرکات روده، درد اتفاق می افتد. اگر آندومتریوز در مثانه باشد، درد به هنگام ادرار اتفاق می افتد. خونریزی سنگین در دوران قاعدگی یکی از دیگر از علائم آندومتریوز می باشد. خیلی از خانم های مبتلا به آندومتریوز علائم مشخصی ندارند.
تشخیص آندومتریوز چگونه است؟
برای تشخیص آندومتریوز پزشک ابتدا معاینات فیزیکی از جمله معاینه لگن را انجام می دهد. اما تنها راه اطمینان از تشخیص آندومتریوز روش جراحی به نام لاپاراسکوپی است. در طول این روش بخشی از بافت برداشته می شود که به آن بیوپسی گفته می شود.
درمان آندمتریوز چگونه است؟
درمان آندومتریوز بستگی به گسترش بیماری، علائم و این که آیا می خواهید بچه دار شوید یا خیر دارد. آندومتریوز با دارو و جراحی و یا هر دو روش درمان می شود. وقتی در درجه اول بحث درد مطرح باشد، ابتدا دارو درمانی انتخاب می شود.
چه داروهایی برای درمان آندومتریوز استفاده می شود؟
داروهایی که برای درمان آندومتریوز استفاده می شود عبارت است از مسکن هایی مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، داروهای هورمونی مانند قرص های کنترل بارداری، داروهای حاوی پروژستین، و آگونیست های هورمونی آزاد کننده گنادوتروپین. استفاده از هورمون ها روند رشد بافت های اندومتریال را کند می کند و از شکل گیری چسبندگی های جدید محافظت می کند. این داروها عموما بافت های اندومتریال را از بین نمی برد.
جراحی چطور سبب درمان آندومتریوز می شود؟
جراحی می تواند درد را تخفیف دهد و باروری را بهبود بخشد. در طول جراحی بافت های نا به جا اندومتریوز حذف می شود.
آیا جراحی آندومتریوز را بهبود می بخشد؟
بعد از جراحی بیشتر خانم ها از درد خلاص می شوند. اما 40 تا 80 درصد خانم ها دو سال بعد از جراحی دوباره دچار درد می شوند. احتمال عود بیماری وجود دارد. استفاده از قرص های کنترل بارداری بعد از جراحی می تواند مفید باشد.
اگر حتی بعد از درمان هنوز هم درد شدیدی وجود داشته باشد، چه خواهد شد؟
اگر حتی بعد از درمان هم چنان درد شدیدی وجود داشت، هیسترکتومی آخرین چاره است. اگر تخمدان های برداشته شود احتمال عود آندومتریوز بسیار کم خواهد بود. اگر همزمان با هیسترکتومی بافت های نا به جا آندومتریوز را نیز حذف کنید احتمال عود بیماری خیلی کم می شود. حذف رحم و تخمدان شانس عود درد را بسیار ناچیز خواهد کرد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هیسترکتومی به مطلب زیر مراجعه نمایید:
واژه نامه
- چسبندگی ها: زخم هایی که دو سطح از بافت ها را به هم پیوند می دهند.
- بیوپسی: روشی که طی آن بخش کوچکی از بافت برداشته می شود و سپس برای بررسی آن با استفاده از میکروسکوپ به آزمایشگاه فرستاده می شود.
- مثانه: ارگانی ماهیچه ای که ادرار در آن ذخیره می شود.
- آندومتریوز: شرایطی که در آن بافته های نرمال پوشاننده دیواره رحم در خارج از فضای رحم و معمولا در تخمدان ها، لوله های فالوپ و سایر ساختارهای لگن یافت می شود.
- اندومتریوم: لایه پوشاننده دیواره رحم
- استروژن: هورمون زنانه که در تخمدان ها تولید می شود.
- لوله های فالوپ: لوله هایی که تخم در آن ها از تخمدان به سمت رحم حرکت می کند.
- آگونیست های هورمونی آزاد کننده گنادوتروپین: نوعی درمان دارویی که اثرات برخی هورمون ها را بلاک می کند.
- هورمون: نوعی ماده که توسط بدن تولید می شود که عملکرد ارگان های مختلف تنظیم شود.
- هیسترکتومی: به حذف رحم می گویند.
- ناباروری: شرایطی که در آن یکی از طرفین بعد از 12 ماه عدم استفاده از هیچ گونه روشی برای کنترل بارداری نمی تواند باردار شود.
- التهاب: درد، تورم، قرمزی و تحریک بافت در بدن را التهاب می گویند.
- لاپراسکوپی: روشی جراحی مانند که طی آن دستگاهی به نام لاپراسکوپ از طریق شکاف کوچکی که ایجاد می شود وارد حفره لگن می شود. از این روش استفاده می شود تا ارگان های لگن مورد بررسی قرار گیرد.
- تخمدان ها: غددی هستند که در طرفین رحم قرار دارند و حاوی تخم می باشد که در پروسه تخمک گذاری تخم را آزاد کرده و هورمون هایی تولید می کنند.
- معاینه لگن: معاینه ای فیزیکی است که طی آن ارگان های تناسلی مورد بررسی و معاینه قرار می گیرد
- پریتونئوم: غشایی که در حفره شکمی قرار گرفته و ارگان های درونی را در بردارد.
- پروژستین: فرم سنتتیک پروژسترون، پروژسترون هورمونی است که به طور طبیعی در بدن تولید می شود.
- رکتوم: بخش آخر مسیر گوارشی را رکتوم می گویند.
- حالب: دو جفت لوله که از سمت کلیه به مثانه کشیده شده اند.
- رحم: ارگانی ماهیچه ای که در لگن خانم قرار دارد و در دوران بارداری جنین در آن شکل گرفته و تغذیه می شود.
اگر پرسش های بیشتری دارید می تواند با متخصص زنان و زایمان تماس حاصل فرمائید.
