چکیده:

میزان افزایش فشار خون (هایپرتنشن)، بعد از دوران یائسگی بالاست. این مطلب که کمبود استروژن و پروژسترون در دوره یائسگی، نقش تعیین کننده ای در کنترل فشار خون (BP) ایفا می کند یا خیر، هنوز چندان روشن نیست. تقریبا در بررسی هایی که با مصرف استروژن یا هورمون درمانی همراه بوده است، شواهد متناقضی بدست آمده. به طور کلی، به نظر می رسد که با وجود برخی داده های منفی که در زنان پس از دوران یائسگی و با مصرف خوراکی استروژن و مخصوصا (conjugated equine estrogens (CEE (استروژن کونژوگه اسب) به دست آمده است، بیشتر داده ها نشان می دهد که استفاده از هورمون درمانی (HT) یا استروژن در کنترل فشار خون، هم در گروهی که فشار خون نرمالی دارند و هم در گروهی که مبتلا به هایپرتنشن هستند، سودمند و مفید بوده است.

کلمات کلیدی: هورمون درمانی، استروژن، پروژسترون، فشار خون، یائسگی، هایپرتنشن (فشار خون بالا)

مقدمه:

هایپرتنشن یا بالا بودن فشار خون ، حالتی مداوم و بی نظم در افزایش فشار خون (BP) است. فشار خون با افزایش سن، بالا می رود. با امید به زندگی طولانی تر وسبک مدرن زندگی، انتظار می رود که شیوع هایپرتنشن افزایش یابد.(1) در حالی که افزایش BP دیاستولیک، زودتر آغازمی شود. افزایش BP سیستولیک بعد از سن 50 سالگی آغاز می شود. افزایش BP سیستولیک، خطر بیشتری دارد.

روش ها:

یائسگی و فشار خون

با وجود این شواهد، سایر مطالعات نمیتواند ارتباط مستقیم بین منوپوز و ایجاد هایپرتنشن را نشان دهد. در یک آزمون 16 ساله که بر روی 525 خانم ایتالیایی در دوران قبل و بعد از منوپوز انجام گرفت، نشان داده شد BPسیستولیک با سن مرتبط است، اما به وضعیت هورمونی ارتباطی ندارد.(14)در آزمونی دیگر که بر روی بیش از 22000 خانم ژاپنی در دوران پس از یائسگی انجام گرفت و داده ها بر اساس سن و زمان پس از یائسگی تنظیم شد، ارتباطی بین وضعیت یائسگی و بالابودن فشار خون، یافت نشد.(15) درآزمون longitudinal که بر روی بیش از 9000 خانم 18 تا 70 ساله انجام گرفت نشان داده شد، بدتر شدن پروفایل فشار خون در زنان بعد از دوران یائسگی ،نتیجه وضعیت یائسگی نیست(16).

اثر استروئید جنسی بر عروق خون

اطلاعات بدست آمده آزمایشات نشان می دهد که، استروئیدهای گنادال ممکن است عملکرد عروق خون را تنظیم کند.

در کنار اثر مستقیم بر سلول های اندوتلیال، زمانی که ارزیابی اثرات احتمالی استروئیدهای جنسی و مصرف آن ها بر کنترل فشار خون مورد نظر است، باید تنظیم پیچیده محور آلدسترون- آنژیوتنسین-رنین ،همچنین محرک های آدرنرژیک نیز بررسی شوند.

هورمون درمانی (HT) و فشار خون

هورمون درمانی با استروژن همراه با پروژسترون در خانم هایی با فشار خون نرمال

داده های مربوط به اثر هورمون درمانی بر فشار خون کمی متناقض است، اثرات مثبت، خنثی یا منفی در این زمینه گزارش شده است. اثر مثبت در آزمون مربوط به فاکتورهای احتمالی ایجاد آترواسکلروزیس درعروق کرونری در زنان (CORA) مشاهده گردید. در این آزمون 200 خانم حضور داشتند که در دوره قبل یا بعد از یائسگی قرار داشتند و 225 مورد مبتلا به بیماری قلبی عروقی نیز وجود داشت. این آزمون، اثرات مفیدی را از هورون درمانی بر کنترل فشار خون در زنانی نشان داد که در دوران بعد از یائسگی قرار داشته و مبتلا به بیماری قلبی عروقی بودند.

هورمون درمانی با پروژسترون در خانم هایی با فشار خون نرمال

چندین آزمون وجود دارد که اثر پروژسترون ها را بر روی سیستم عروقی نشان می دهد. پروژسترون ها ترکیبات زیادی دارند و اثر آن ها بستگی به ویژگی های فارماکوکینتیکی ، نوع مولکول و روش مصرف آنها دارد ومتفاوت است،

هورمون درمانی با chlormadinone acetate و NETA در خانم هایی با فشار خون نرمال

در آزمونی متشکل از 416 خانم، اثر chlormadinone acetate - CMA بصورت (2 میلی گرم در روز) ،C21 gestagen با خواص آنتی آندروژنیک و NETA NETA (یک میلی گرم در روز)، C19 gestagen با خواص آندروژنیک مورد ارزیابی قرار گرفت، این رژیم درمانی همراه با مصرف ترانس درمال E2 بصورت ( 0.05 میلی گرم در روز) به مدت 12 days/cycle ادامه داشت.

هورمون درمانی با dienogest در زنانی با فشار خون نرمال

محققق Mueck و همکاران، اثر (dienogest (DNG ، نوع دیگری از C19 gestagen با خواص آنتی آندوژنیک را بر فشار خون مورد بررسی قرار دادند. در آزمون مقایسه ای تصادفی 0.5، 1،2،3 و 4 میلی گرم از DNG همراه با E2 به مدت 6 ماه مصرف شد در این مدت با افزایش دوز DNG اثری بر فشار خون مشاهده نشد(89). علاوه بر آن مکمل DNG اثر ناشی از E2 تنها را تغییری نداد(90).

هورمون درمانی با دهیدروژسترون در خانم هایی با فشار خون نرمال

در آزمونی دیگر که 563 خانم (در دوران پس از یائسگی) با E2 میکرونایز شده (2 میلی گرم) همراه با دوز های متفاوتی از DYD مورد بررسی قرار گرفتند. بعد از 6 ماه درمان، افت کم اما قابل توجهی در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک برای کل گروه به ثبت رسید. بعد از یک سال گروهی که 10 میلی گرم DYD دریافت می کردند افزایش قابل توجهی در فشار خون سیستولیک و دیاستولیک داشتند (حدود 2 تا 3 میلی متر جیوه). 91 در آزمونی دیگر که DYD در دوزی بین 5 تا 20 میلی گرم در روز همراه با 1 یا 2 میلی گرم E2 مصرف می شد، به نظر می رسید به لحاظ عروقی و متابولیک اثر خنثی دارد.

هورمون درمانی با MPA در زنانی با فشار خون نرمال

در آزمون دوسویه کور متقاطع، 20 خانم با فشار خون نرمال و متوسط سن 53 سال که در دوران پس از یائسگی قرار داشتند به طور تصادفی تحت درمان چهار فازی با MPA قرار گرفتند که هر فاز 4 هفته طول می کشید. در این آزمون CEE بصورت ( 0.625 میلی گرم ) همراه با MPA 2.5 میلی گرم، 5 میلی گرم و 10 میلی گرم یا پلاسبو مصرف می شد، در مقایسه با گروهی که پلاسبو مصرف می کردند، در طول مصرف پروژسترون، کاهش وابسته به دوز در فشار خون دیاستولیک روزانه و متوسط فشار خون مشاهده گردید(93).

{/user_group}

هورمون درمانی با drospirenone در خانم های با فشار خون نرمال

به بیان دیگر مطالعات بالینی انجام شده در خانم هایی با فشار خون نرمال گزارشی مبنی بر اثر DRSP بر فشار خون نشان نداده نشده است. در گروهی متشکل از 30 خانم که به طور تصادفی با 2 میلی گرم در DRSP و 1 میلی گرم E2 یا با 0.5 میلی گرم NETA و 1 میلی گرم E2 تحت درمان قرار گرفتند هیچ تفاوت مشهودی در طول 24 ساعت در مقدار فشار خون روزانه و شبانه به دست نیامد(98). در آزمونی دیگر که در ایتالیا انجام شد، زنانی که در دوران بعد از یائسگی قرار داشتند با E2 (یک میلی گرم در رو) همراه با DRSP بصورت (2 میلی گرم در روز) تحت درمان قرار گرفتند. در این آزمون فشار خون سیستولیک و دیاستولیک تغییری نکرد. در افرادی که فشار خون سیستولیک در آن ها کمتر از 130 میلی متر جیوه بود تغییری در فشار خون سیستولیک ثبت نشد در حالی که زنانی که فشار خون سیستولیک بالایی داشتند (130 تا 139 میلی متر جیوه) دچار کاهش فشار خون شدند(99).

{/user_group}

هورمون درمانی با استروژن تنها ،در زنانی با فشار خون بالا

هورمون درمانی با استروژن همراه با پروژسترون ها در خانم هایی با فشار خون بالا

هورمون درمانی با پروژسترون در زنان مبتلا به فشار خون بالا

مطالعات مربوط به اثرات پروژسترون در زنان یائسه مبتلا به هایپرتنشن محدود به بررسی های DRSP (جدول 3) است. در آزمون تصادفی دو سویه کور چند مرکزی که بر روی خانم های یائسه مبتلا به هایپرتنشن انجام گرفت، 3 میلی گرم DRSP با یک میلی گرم E2 خوراکی مصرف شد.به این ترتیب فشار خون سیستولیک در طول 24 ساعت و فشار خون اندازه گیری شده در مطب کاهش یافت.(95)

جمع بندی:

References:

1. Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, Whelton PK, He J.
2. Global burden of hypertension: analysis of worldwide data. Lancet. 2005;365(9455):217–223.
3. Franklin SS, Larson MG, Khan SA, et al. Does the relation of blood pressure to coronary heart disease risk change with aging? The Framingham Heart Study. Circulation. 2001;103:1245–1249.
4. World Health Organization. World Health Statistics. A Snapshot of Global Health. Geneva: World Health Organization; 2012. Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/70889/1/WHO_IER_ HSI_12.1_eng.pdf. Accessed June 23, 2014.
5. Go AS, Mozaffarian D, Roger VL et al. Heart disease and stroke statistics – 2013 update: a report from the American Heart Association. Circulation. 2013;127:e6–e245.
6. Dubey RK, Oparil S, Imthurn B, Jackson EK. Sex hormones and hypertension. Cardiovasc Res. 2002;53(3):688–708.
7. Staessen J, Bulpitt CJ, Fagard R, Lijnen P, Amery A. The influ- ence of menopause on blood pressure. J Hum Hypertens. 1989;3(6): 427–433.
8. Scuteri A, Bos AJ, Brant LJ, Talbot L, Lakatta EG, Fleg JL. Hormone replacement therapy and longitudinal changes in blood pressure in postmenopausal women. Ann Intern Med. 2001;135(4):229–238.
9. Amigoni S, Morelli P, Parazzini F, Chatenoud L. Determinants of elevated blood pressure in women around menopause: results from a cross-sectional study in Italy. Maturitas. 2000;34(1):25–32.
10. Zanchetti A, Facchetti R, Cesana GC, Modena MG, Pirrelli A, Sega R. Menopause-related blood pressure increase and its relation- ship to age and body mass index: the SIMONA epidemiological study. J Hypertens. 2005;23(12):2269–2276.
11. Cifkova R, Pitha J, Lejskova M, Lanska V, Zecova S. Blood pres- sure around the menopause: a population study. J Hypertens. 2008;26(10):1976–1982.
12. Cagnacci A, Zanin R, Cannoletta M, Generali M, Caretto S, Volpe A. Menopause, estrogens, progestins, or their combination on body weight and anthropometric measures. Fertil Steril. 2007;88(6):1603–1608.
13. Cagnacci A, Cannoletta M, Palma F, Zanin R, Xholli A, Volpe A. Menopausal symptoms and risk factors for cardiovascular disease in postmenopause. Climacteric. 2012;15(2):157–162.
14. Toth MJ, Tchernof A, Sites CK, Poehlman ET. Effect of menopausal status on body composition and abdominal fat distribution. Int J Obes Relat Metab Disord. 2000;24(2):226–231.
15. Casiglia E, d’Este D, Ginocchio G, et al. Lack of influence of meno- pause on blood pressure and cardiovascular risk profile: a 16-year longitudinal study concerning a cohort of 568 women. J Hypertens. 1996;14(6):729–736.
16. Lee JS, Hayashi K, Mishra G, Yasui T, Kubota T, Mizunuma H. Independent association between age at natural menopause and hypercholesterolemia, hypertension, and diabetes mellitus: Japan nurses’ health study. J Atheroscler Thromb. 2013;20(2):161–169.
17. Casiglia E, Tikhonoff V, Caffi S, et al. Menopause does not affect blood pressure and risk profile, and menopausal women do not become similar to men. J Hypertens. 2008;26(10):1983–1992.
18. Vegeto E, Belcredito S, Etteri S, et al. Estrogen receptor-alpha mediates the brain antiinflammatory activity of estradiol. Proc Natl Acad Sci U S A. 2003;100(16):9614–9619.
19. Cagnacci A, Modena MG, Malmusi S, Muia N, Volpe A. Effect of prolonged administration of transdermal estradiol on flow-mediated endothelium-dependent and endothelium-independent vasodilation in healthy postmenopausal women. Am J Cardiol. 1999;84(3):367–370.
20. Oneda B, Cardoso CG Jr, Foriaz CL, et al. Effects of estrogen therapy and aerobic training on sympathetic activity and hemodynamics in healthy postmenopausal women: a double-blind randomized trial. Menopause. 2014;21(4):369–375.
21. Novella S, Dantas AP, Segarra G, et al. Gathering of aging and estrogen withdrawal in vascular dysfunction of senescent accelerated mice. Exp Gerontol. 2010;45(11):868–874.
22. Best PJ, Berger PB, Miller VM, Lerman A. The effect of estrogen replacement therapy on plasma nitric oxide and endothelin-1 levels in postmenopausal women. Ann Intern Med. 1998;128(4):285–288.
23. Imthurn B, Rosselli M, Jaeger AW, Keller PJ, Dubey RK. Differential effects of hormone-replacement therapy on endogenous nitric oxide (nitrite/nitrate) levels in postmenopausal women substituted with 17 beta-estradiol valerate and cyproterone acetate or medroxyproges- terone acetate. J Clin Endocrinol Metab. 1997;82(2):388–394.
24. Rosselli M, Imthurn B, Keller PJ, Jackson EK, Dubey RK. Circulating nitric oxide (nitrite/nitrate) levels in postmenopausal women substituted with 17 beta-estradiol and norethisterone acetate. A two-year follow-up study. Hypertension. 1995;25(4 Pt 2):848–853.
25. Ylikorkala O, Cacciatore B, Paakkari I, Tikkanen MJ, Viinikka L, Toivonen J. The long-ter m effects of oral and transder mal postmenopausal hormone replacement therapy on nitric oxide, endothelin-1, prostacyclin, and thromboxane. Fertil Steril. 1998;69(5): 883–888.
26. Viinikka L, Orpana A, Puolakka J, Pyörälä T, Ylikorkala O. Different effects of oral and transdermal hormonal replacement on prostacyclin and thromboxane A2. Obstet Gynecol. 1997;89(1):104–107.
27. Morey AK, Razandi M, Pedram A, Hu RM, Prins BA, Levin ER. Oestrogen and progesterone inhibit the stimulated production of endothelin-1. Biochem J. 1998;330(Pt 3):1097–1105.
28. Reckelhoff JF, Fortepiani LA. Novel mechanisms responsible for postmenopausal hypertension. Hypertension. 2004;43(5):918–923.
29. Dubey RK, Oparil S, Imthurn B, Jackson EK. Sex hormones and hypertension. Cardiovasc Res. 2002;53(3):688–708.
30. Schunkert H, Danser AH, Hense HW, Derkx FH, Kurzinger S, Riegger GA. Effects of estrogen replacement therapy on the renin–angiotensin system in postmenopausal women. Circulation. 1997;95(1):39–45.
31. Ylikorkala O, Orpana A, Puolakka J, Pyörälä T, Viinikka L. Postmeno- pausal hormonal replacement decreases plasma levels of endothelin-1. J Clin Endocrinol Metab. 1995;80(11):3384–3387.
32. Nickenig G, Baumer AT, Grohe C, et al. Estrogen modulates AT1 receptor gene expression in vitro and in vivo. Circulation. 1998;97(22):2197–3001.
33. Menozzi R, Cagnacci A, Zanni AL, Bondi M, Volpe A, Del Rio G. Sympathoadrenal response of postmenopausal women prior and dur- ing prolonged administration of estradiol. Maturitas. 2000;34(3): 275–281.
34. Cagnacci A, Zanni AL, Veneri MG, Menozzi R, Volpe A, Del Rio G. Influence of exogenous melatonin on catecholamine levels in postmeno- pausal women prior and during oestradiol replacement. Clin Endocrinol (Oxf). 2000;53(3):367–372.
35. Pimienta E. Hypertension in women. Hypertension Research.
36. 2012;35(2):148–152.
37. Fung MM, Poddar S, Bettencourt R, Jassal SK, Barrett-Connor E. A cross-sectional and 10-year prospective study of postmenopausal estrogen therapy and blood pressure, renal function, and albuminuria: the Rancho Bernardo Study. Menopause. 2011;18(6):629–637.
38. Anderson GL, Limacher M, Assaf AR, et al. Effects of conjugated equine estrogen in postmenopausal women with hysterectomy: the Women’s Health Initiative randomized controlled trial. JAMA. 2004;291(14):1701–1712.
39. Wren BG, Routledge DA. Blood pressure changes: oestrogens in climacteric women. Med J Aust. 1981;2(10):528–531.
40. Wren BG, Routledge AD. The effect of type and dose of oestrogen on the blood pressure of post-menopausal women. Maturitas. 1983;5(2):135–142.
41. Steiner AZ, Hodis HN, Lobo RA, Shoupe D, Xiang M, Mack WJ. Postmenopausal oral estrogen therapy and blood pressure in normo- tensive and hypertensive subjects: the Estrogen in the Prevention of Atherosclerosis Trial. Menopause. 2005;12(6):728–733.
42. Cardoso CG Jr, Rosas FC, Oneda B, et al. Aerobic training abolishes ambulatory blood pressure increase induced by estrogen therapy: a dou- ble blind randomized clinical trial. Maturitas. 2011;69(2):189–194.
43. Akkad AA, Halligan AW, Abrams K, al-Azzawi F. Differing responses in blood pressure over 24 hours in normotensive women receiving oral or transdermal estrogen replacement therapy. Obstet Gynecol. 1997;89(1):97–103.
44. Vongpatanasin W, Tuncel M, Mansour Y, Arbique D, Victor RG. Transdermal estrogen replacement therapy decreases sympathetic activity in postmenopausal women. Circulation. 2001;103(24): 2903–2908.
45. Cagnacci A, Rovati L, Zanni A, Malmusi S, Facchinetti F, Volpe A. Physiological doses of estradiol decrease nocturnal blood pressure in normotensive postmenopausal women. Am J Physiol. 1999;276(4 Pt 2): H1355–H1360.
46. Driul L, Stella A, Marchesoni D. Twenty-four hour ambulatory blood pressure in postmenopausal smokers and non-smokers on hormone therapy. Int J Gynaecol Obstet. 2005;90(1):82–83.
47. Windler E, Zyriax BC, Eidenmüller B, Boeing H. Hormone replace- ment therapy and risk for coronary heart disease. Data from the CORA-study – A case-control study on women with incident coronary heart disease. Maturitas. 2007;57(3):239–246.
48. Scuteri A, Bos AJ, Brant LJ, Talbot L, Lakatta EG, Fleg JL. Hormone replacement therapy and longitudinal changes in blood pressure in postmenopausal women. Ann Intern Med. 2001;21;135(4): 229–238.
49. Hassager C, Christiansen C. Blood pressure during oestrogen/ progestogen substitution therapy in healthy post-menopausal women. Maturitas. 1988;9(4):315–323.
50. The Writing Group for the PEPI Trial. Effects of estrogen or estrogen/ progestin regimens on heart disease risk factors in postmenopausal women. The Postmenopausal Estrogen/Progestin Interventions (PEPI) Trial. JAMA. 1995;273(3):199–208.
51. Vestergaard P, Hermann AP, Stilgren L, et al. Effects of 5 years of hormonal replacement therapy on menopausal symptoms and blood pressure – a randomised controlled study. Maturitas. 2003;46(2): 123–132.
52. Chiu CL, Lujic S, Thornton C, et al. Menopausal hormone therapy is associated with having high blood pressure in postmenopausal women: observational cohort study. PLoS One. Epub July 11, 2012.
53. Wassertheil-Smoller S, Anderson G, Psaty BM, et al. Hypertension and its treatment in postmenopausal women: baseline data from the Women’s Health Initiative. Hypertension. 2000;36(5):780–789.
54. Grady D, Herrington D, Bittner R, et al. Cardiovascular dis- ease outcomes during 6.8 years of hormone therapy. Heart and Estrogen/progestin Replacement Study follow-up (HERS II). JAMA. 2002;288(1):49–57.
55. van Ittersum FJ, van Baal WM, Kenemans P, et al. Ambulatory – not off ice – blood pressures decline during hormone replace- ment therapy in healthy postmenopausal women. Am J Hypertens. 1998;11(10):1147–1152.
56. Harvey PJ, Wing LM, Savage J, Molloy D. The effects of different types and doses of oestrogen replacement therapy on clinic and ambulatory blood pressure and the renin–angiotensin system in normotensive postmenopausal women. J Hypertens. 1999;17(3):405–411.
57. Sørensen MB, Rasmussen V, Jensen G, Ottesen B. Temporal changes in clinic and ambulatory blood pressure during cyclic post- menopausal hormone replacement therapy. J Hypertens. 2000;18(10): 1387–1391.
58. Manwaring P, Morfis L, Diamond T, Howes LG. Effects of hormone replacement therapy on ambulatory blood pressure and vascular responses in normotensive women. Blood Press. 2000;9(1):22–27.
59. Foidart JM. Effects of estraderm TTS 50 plus medroxyprogesterone acetate on blood pressure in hypertensive postmenopausal women. In: Samsioe G, editor. Cardiovascular Disease and HRT. New Perspectives. UK: Parthenon; 1991:41–44.
60. Sumino H, Ichikawa S, Kumakura H, et al. Effects of hormone replacement therapies on office and ambulatory blood pressure in Japanese hypertensive postmenopausal women. Hypertens Res. 2003;26(5):369–376.
61. Kaya C, Dinçer Cengiz S, Cengiz B, Akgün G. The long-term effects of low-dose 17beta-estradiol and dydrogesterone hormone replacement therapy on 24-h ambulatory blood pressure in hypertensive postmeno- pausal women: a 1-year randomized, prospective study. Climacteric. 2006;9(6):437–445.
62. Wong J, Wong S, Handa P, Abbott C. Hormone replacement use, arterial distensibility, cardiac structure and circadian blood pressure profile in menopausal women. Blood Press. 2005;14(1):12–20.
63. Affinito P, Palomba S, Bonifacio M et al. Effects of hormonal replacement therapy in postmenopausal hypertensive patients. Maturitas. 2001;40(1):75–83.
64. Schulman IH, Aranda P, Raij L, Veronesi M, Aranda FJ, Martin R. Surgical menopause increases salt sensitivity of blood pressure. Hypertension. 2006;47(6):1168–1174.
65. Szekacs B, Vajo Z, Acs N, et al. Hormone replacement therapy reduces mean 24-hour blood pressure and its variability in postmenopausal women with treated hypertension. Menopause. 2000;7(1):31–35.
66. Preston RA, Alonso A, Panzitta D, Zhang P, Karara AH. Additive effect of drospirenone/17-beta-estradiol in hypertensive postmenopausal women receiving enalapril. Am J Hypertens. 2002;15(9):816–822.
67. Preston RA. Comparative effects of conventional vs novel hormone replacement therapy on blood pressure in postmenopausal women. Climacteric. 2009;12 Suppl 1:66–70.