نام ژنریک:

• متیل پردنیزولون
• متیل پردنیزولون با ملح استات
• متیل پردنیزولون با ملح سدیم سوکسینات

نام لاتین:

• Methylprednisolone
• Methylprednisolone Acetate
• Methylprednisolone Sodium Succinate

نام تجاری:

• ®Dep-Medalone
• ®Depo-Medrol
• ®Solu-Medrane
• ®Solu-Medrol

گروه دارویی- درمانی:

• گلوکوکورتیکوئید
• ضد التهاب
• سرکوب کننده سیستم ایمنی

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C (در سه ماهه اول بارداری: گروه D)

اشکال دارویی:

• آمپول (سوسپانسیون با ملح استات): 40 میلی گرم/ میلی لیتر
• ویال حاوی پودر جهت تزریق (با ملح سدیم سوکسینات): 40، 250 و 500 میلی گرم/ویال

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• التهاب شدید

بالغین: متیل پردنیزولون استات، روزانه 10 تا 80 میلی گرم به صورت عضلانی و یا 20 تا 60 میلی گرم داخل ضایعه تزریق می شود.

کودکان: متیل پردنیزولون استات، 140 تا 835 میکروگرم/کیلوگرم به صورت عضلانی هر 12 تا 24 ساعت تزریق می شود.

بالغین: متیل پردنیزولون سدیم سوکسینات، 10 تا 250 میلی گرم به صورت عضلانی یا وریدی هر 4 ساعت تزریق می شود.

• شوک

بالغین: متیل پردنیزولون سدیم سوکسینات، 100 تا 250 میلی گرم به صورت وریدی در فواصل 2 تا 6 ساعت برای مدت 24 تا 48 ساعت، تزریق می شود.

• ضایعات بدون درد در لیکن پلان زخمی

بالغین: متیل پردنیزولون استات، روزانه 40 میلی گرم پیرامون ضایعه تزریق می شود.

• کنترل ادم شدید بعد از جراحی بزرگ فک و دهان

بالغین: متیل پردنیزولون استات، روزانه 10 تا 80 میلی گرم به صورت عضلانی تزریق می شود.

کودکان: متیل پردنیزولون استات،  117 میکروگرم/کیلوگرم به صورت عضلانی هر 3 روز یک بار تزریق می گردد.  

مکانیسم اثر:

• متیل پردنیزولون با کاهش فعالیت و حجم سیستم لنفاوی، سیستم ایمنی را سرکوب می کند و موجب لنفوسیتوپنی، کاهش سطح ایمنوگلبولین ها و کمپلمان می شود.

فارماکوکینتیک:

• متیل پردنیزولون با دو فرم استات و سوکسینات موجود است. فرم استات دارو به صورت عضلانی و یا داخل مفصلی و داخل ضایعه تزریق می شود.
• فرم سوکسینات دارو به صورت عضلانی و وریدی تجویز می گردد.
• نیمه عمر متیل پردنیزولون 80 تا 190 دقیقه است.
• معمولا متابولیت های غیرفعال و مقدار ناچیزی از فرم تغییر نیافته متیل پردنیزولون از راه کلیه ها و از طریق ادرار دفع می شود.  

نکات با اهمیت:

• از آمپول متیل پردنیزولون در بسیاری از بیماری های التهابی و روماتولوژی استفاده می شود. می توان آمپول متیل پردنیزولون استات را داخل مفصل تزریق کرد بنابراین در بیمارانی که به آرتریت و نقرس مبتلا هستند کمک می کند. همچنین در افرادی که بیماری پوستی دارند می توان این آمچول را در محل ضایعه تزریق نمود.
• اما دوز ویال های متیل پردنیزولون سوکسینات بالا است و در مواقعی که نیاز به دوز بالایی از دارو باشد از این فرم استفاده می شود برای مثال در بیماران مبتلا به لوپوس با ام اس برای سرکوب سیستم ایمنی از این فرم دارو استفاده می شود.
• اثر گلوکوکورتیکوئید متیل پردنیزولون 5 برابر هیدروکورتیزون و کورتیزول طبیعی بدن است.
• توجه داشته باشید، فقط فرم سوکسینات دارو را می توان به صورت وریدی تزریق کرد.
• فرم استات دارو به دلیل حلالیت پایین، اثر مداومی دارد و به هیچ وجه نباید به صورت وریدی تزریق شود.

موارد منع مصرف:

• حساسیت شدید به دارو
• عفونت قارچی سیستمیک

موارد احتیاط:

• زخم گوارشی
• اختلالات کلیوی
• اختلالات خلقی
• ترومبوآمبولی
• پوکی استخوان
• کاتاراکت
• سایکوز
• نارسایی احتقانی قلب
• پرفشاری خون
• دیابت ملیتوس
• میاستنی گراو

تداخلات دارویی:

• با آمفوتریسین بی، دیورتیک ها، آزلوسیلین، کاربنی سیلین، مزلوسیلین، تیکارسیلین و پیپراسیلین احتمال هیپوکالمی بیشتر می شود و این هیپوکالمی خطر مسمومیت با دیژیتال ها یا گلیکوزیدهای قلبی را افزایش می دهد.
• در صورت مصرف همزمان با داروهای آنتی کولین استراز، باعث ضعف شدید می گردد.
• متیل پردنیزولون سطح سرمی سیکلوسپورین را افزایش می دهد.
• متیل پردنیزولون نیاز به انسولین و ضد دیابت های خوراکی را بیشتر می کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: سردرد، بیخوابی، خواب آلودگی، پارستزی، سرگیجه، تشنج، رفتارهای عصبی
• GI: زخم گوارشی، پراشتهایی، پانکراتیت، تحریک گوارشی
• CV: ادم، نارسایی قلبی، کولاپس عروقی، ترومبوآمبولی، آریتمی
• Derm: آکنه، راش جلدی، تاخیر در ترمیم زخم، پرمویی
• Other: احتباس مایعات، کاتاراکت، افزایش احتمال عفونت، افزایش چربی خون، کاهش رشد کودکان، پوکی استخوان

مصرف در بارداری و شیردهی:

• برخی از مطالعات حیوانی آسیب جنینی را زمانی که گلوکوکورتیکوئیدها در دوران بارداری تجویز شدند، نشان می دهد. اما در این زمینه مطالعات و کنترل ها در انسان انجام نشده است. به این دلیل مصرف این دارو در دوران بارداری توصیه نمی شود.
• ثابت نشده است که متیل پردنیزولون در شیر مادر ترشح می شود یا خیر. با این حال اگر این دارو وارد شیر شود می توان رشد نوزاد را مهار کند و عوارض جانبی ایجاد نماید. بنابراین منافع مصرف دارو در دوران شیردهی باید در برابر ضررهای احتمالی که برای شیرخوار دارد، سنجیده شود.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• وزن، فشارخون، سطح الکترولیت های سرم، کلسترول و تری گلیسیرید، عملکرد کبد، کلیه و تیروئید و الگوی خواب بیمار را تحت نظر داشته باشید. در ابتدا ممکن است احساس سرخوشی مانع از خواب بیمار شود ولی پس از یک تا سه هفته بیمار به دارو عادت می کند.
• در صورتی که افزایش وزن بیش از 5 پوند در هفته باشد دارو باید قطع گردد.
• سطح پلاسمایی کورتیزول نرمال 138 تا 635 میلی مول/لیتر در ساعت 8 صبح است.
• در طول درمان با متیل پردنیزولون در بیماران دیابتی، ممکن است نیاز به افزایش دوز انسولین یا داروهای خوراکی وجود داشته باشد.
• علائم هیپوکالمی که شامل خستگی مفرط، تهوع، استفراغ، پرادراری، ضعف، افسردگی، تغییرات وضعیت ذهنی (خلق و خو، عواطف و هیجانات، تغییرات رفتاری، پرخاشگری و رفتار تهاجمی) و وضعیت عضلانی-اسکلتی (درد و تورم مفاصل و عضلات) را مورد توجه قرار دهید.
• به نشانه های قلبی و ادم توجه نمائید و به طور مرتب نبض و فشارخون را کنترل نمائید.
• علائم نارسایی آدرنال را مورد توجه قرار دهید که شامل تهوع، استفراغ، گیجی، اضطراب، کاهش وزن و ضعف است.
• در کودکان تحت درمان، رشد قد و وزن را بررسی نمائید.
• برای جلوگیری از نارسایی آدرنال یک دوز دارو را صبح ها تجویز نمائید.
• برای حل کردن پودر تزریقی دارو از حلال اختصاصی استفاده کنید.
• تزریق وریدی حداقل باید 1 دقیقه به طول انجامد. برای درمان شوک، زمانی که دوزهای بالایی از دارو تزریق می شود لازم است مدت تزریق وریدی حداقل 10 دقیقه طول بکشد تا از آریتمی و کلاپس عروقی پیشگیری شود.
• تزریق عضلانی ملح استات را عمیق انجام دهید.
• از تزریق زیرپوستی دارو خودداری نمائید زیرا ممکن است آتروفی پوست یا آبسه استریل ایجاد شود.
• تزریق این دارو در مایع مغزی نخاعی ممنوع شده است.
• ملح استات دارو برای درمان مشکلات حاد نیست.
• درمان را از کمترین دوز دارویی شروع کنید.

توجهات بیمار - خانواده:

• در صورت عدم پاسخ درمانی مناسب به پزشک اطلاع دهید. واکنش درمانی مناسب به صورت کاهش التهاب ظاهر می شود.
• دارو را مطابق دستور پزشک و با دوز معین مصرف نمائید و از قطع ناگهانی دارو اجتناب کنید زیرا سبب نارسایی آدرنال می شود.
• قطع ناگهانی دارو باعث نارسایی غده آدرنال می گردد. علائمی مانند بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، ضعف عمومی، پرفشاری خون، تنگی نفس و هیپوگلیسمی. در صورت بروز این علائم سریعا به پزشک اطلاع دهید زیرا این وضعیت می تواند حیات بیمار را به خطر بیندازد.
• از مصرف هرگونه داروی مسکن و الکل در طول درمان با این دارو خودداری نمائید.
• فشارخون را در منزل مرتبا چک نمائید. افزایش فشارخون و ادم را به پزشک اطلاع دهید.
• این دارو اثرات سرکوب کنندگی سیستم ایمنی را دارد و علائم مربوط به بیماری های عفونی را مخفی می کند. بنابراین توصیه می شود در طول درمان از حضور در محل های شلوغ و تماس با افراد مبتلا به بیماری های عفونی پرهیز نمائید و علائم احتمالی عفونت را سریعا به پزشک اطلاع دهید.
• مصرف کربوهیدرات را کاهش و مصرف پروتئین، کلسیم و پتاسیم را افزایش دهید.
• در صورت احساس درد شدید در شکم یا قیری شدن رنگ مدفوع فورا به پزشک مراجعه نمائید. همچنین علائمی مانند تورم غیرعادی، افزایش وزن، احساس خستگی، درد استخوان، خون مردگی، عدم بهبود زخم ها، اختلال بینایی یا تغییرات رفتاری را به پزشک اطلاع دهید.
• در طول درمان بدون مشورت پزشک از مصرف هر واکسنی پرهیز نمائید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در دمای 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمائید.
• محلول های آماده شده تا 48 ساعت قابل استفاده است.