نام ژنریک:

• سوماتروپین

نام لاتین:

• (Somatropin (biosynthesis

نام تجاری:

• ®Humatrope
• ®protropin
• ®Nutropin

گروه دارویی- درمانی:

• هورمون بخش قدامی غده هیپوفیز
• هورمون رشد
• تحریک رشد

طبقه بندی در بارداری:

• گروه C

اشکال دارویی:

• آمپول: 4 واحد (هر واحد تقریبا معادل 0.33 میلی گرم سوماتروپین است).

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

• درمان نارسایی رشد ناشی از کمبود هورمون رشد

بالغین: رژیم درمانی بر اساس وزن بیمار، حداکثر 0.004 میلی گرم/کیلوگرم به صورت زیر جلدی یک بار در روز تزریق می شود (یا 0.04 میلی گرم/کیلوگرم در هفته در دوز های منقسم). در مجموع دوز قابل تزریق سوماتروپین(بدون در نظر گرفتن وزن بیمار) در روز بین 0.15 تا 0.3 میلی گرم است که به صورت زیرجلدی تزریق می شود.

کودکان: رژیم درمانی بر اساس وزن کودک، 0.024 تا 0.034 میلی گرم/کیلوگرم به صورت زیرجلدی یک بار در روز تزریق می شود(6 تا 7 بار در هفته). حداکثر دوز تا 0.06 میلی گرم/کیلوگرم 3 بار در هفته تجویز می شود.

• نارسایی رشد همراه با نارسایی مزمن کلیه

کودکان: رژیم درمانی بر اساس وزن کودک، هفته ای 0.33 میلی گرم/کیلوگرم به صورت زیرجلدی در دوز های منقسم هر روز تزریق می شود.

• نارسایی رشد ناشی از سندرم ترنر

کودکان: هر هفته حداکثر تا 0.375 میلی گرم/کیلوگرم وزن کودک، به صورت زیرجلدی یا عضلانی 3 تا 7 بار در هفته تزریق می شود.

• کاشکسی یا کاهش وزن ناشی از ایدز

بالغین و کودکان: در افراد با وزن بیش از 55 کیلوگرم روزانه 6 میلی گرم دارو، در افراد با وزن 45 تا 55 کیلوگرم روزانه 5 میلی گرم دارو و در افراد با وزن 35 تا 45 کیلوگرم روزانه 4 میلی گرم دارو به صورت زیرجلدی تجویز می گردد.

مکانیسم اثر:

• سوماتروپین فرمی از هورمون رشد است که باعث تحریک رشد استخوان ها، عضلات و سایر بافت ها و اندام ها می شود.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر سوماتروپین 15 تا 25 دقیقه است.
• اوج اثر دارو 3 تا 5 ساعت است و مدت زمان اثر دارو 12 تا 48 ساعت می باشد.
• سوماتروپین به آمینواسیدها تبدیل می شود.

نکات با اهمیت:

• هورمون رشد، یکی از هورمون های پپتیدی است که توسط هیپوفیز قدامی تولید شده و وجود آن در دوران کودکی و بلوغ برای رسیدن به اندازه طبیعی یک فرد بزرگسال ضروری بوده و پس از تولد، در طول زندگی فرد اثرات مهمی بر متابولیسم چربی و کربوهیدرات و توده بدن دارد.
• افرادی که در دوران کودکی یا بلوغ مبتلا به کمبود مادرزادی یا ارثی هورمون رشد هستند، نمی توانند به قد پیش بینی شده یک فرد بزرگسال برسند و چربی بدن آنها به طور نامتناسبی بالاست و توده عضلانی آنها کاهش یافته است.
•  توده بدنی بزرگسالان مبتلا به کمبود هورمون رشد به طور نامتناسبی کوچک است.
• اگر بعد از تزریق سوماتروپین، رشد کودک به اندازه حداقل 2 سانتی متر در سال نسبت به رشد قبل از درمان افزایش پیدا نکرد، باید باید بیمار دوباره بررسی گردد و بیماری های دیگر نیز مانند سوءتغذیه و مشکلات تیروئید مدنظر قرار گیرد. اگز افزایش دوز دارو نیز موثر نبود دارو باید قطع گردد.
• عارضه جانبی نادر استفاده از هورمون رشد، افزایش فشار داخل جمجمه است که به صورت تغییرات دید، سردرد، تهوع یا استفراغ بروز می کند.

موارد منع مصرف:

• بسته شدن اپی فیز
• ضایعه و تومور فعال داخل جمجمه

موارد احتیاط:

• حساسیت بیماران به موادی که در مایع رقیق کننده دارو وجود دارد
• بیماران مبتلا به هیپوتیروئیدی یا کمبود تیروئید

تداخلات دارویی:

• گلوکورتیکوئید ها از تاثیر درمانی هورمون رشد می کاهند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

• CNS: سردرد، ضعف
• CV: ادم خفیف و گذرا
• HEMA: لوسمی
• Metabolic: افزایش قند خون (هیپرگلایسمی)، کاهش میزان تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
• Other: ژنیکوماستی، درد در محل تزریق، تولید آنتی بادی علیه هورمون رشد

مصرف در بارداری و شیردهی:

• سوماتروپین مورد مصرف در دوران بارداری و شیردهی ندارد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• انجام معاینات مرتب، اندازه گیری قد، انجام آزمایشات خون و رادیولوژی ضروری است. عملکرد تیروئید نیز باید به صورت مرتب بررسی شود.
• ممکن است در نوزادان به علت وجود بنزیل الکل در مایع رقیق کننده، مسمومیت مشاهده شود.
• جهت تهیه محلول دارو، ویال را بوسیله 5 میلی لیتر آب استریل تزریقی حل نمائید.
• بیمار را از نظر ایجاد سنگهای ادراری تحت نظر بگیرید.

توجهات بیمار - خانواده:

• والدین توجه نمایند که در کودکانی مبتلا به اختلالات هورمونی از جمله کمبود هورمون رشد، دررفتگی اپی فیز شایع تر است. در صورتی که کودک موقع راه رفتن می لنگد با پزشک تماس بگیرید.
• توجه نمائید که در صورت مبتلا بودن به سرطان و مشکلات بینایی به علت دیابت، از داروی سوماتروپین استفاده نکنید.
• در صورت فراموش کردن یک دوز از دارو به محض بیاد آوردن آن را تزریق نمائید مگر اینکه به دوز بعدی نزدیک باشد و از دو برابر کردن مقدار دارو خودداری کنید. در صورتی که 3 دوز از دارو را فراموش نموده بودید مجددا با پزشک تماس بگیرید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد در یخچال نگهداری نمائید.
• در صورت عدم مصرف بعد از یک ماه دارو را دور بریزید.