نام ژنریک:

• اریترومایسین

نام لاتین:

• Erythromycin

نام تجاری:

• ®Pediamycin
• ®Pediazole
• ®AK- Mycin
• ®E.E.S
• ®Erythrocin
• ®Ilotycin

گروه دارویی- درمانی:

• ماکرولید – آنتی بیوتیک

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• قرص جویدنی: 200 میلی گرم
• قرص روکشدار: 200 و 400 میلی گرم
• سوسپانسیون خوراکی: 200 میلی گرم بر 5 میلی لیتر (100 میلی لیتر)
• ویال جهت تزریق: 1 گرم
• پماد چشمی: 0.5%
• ژل موضعی: 2% و 4%
• محلول موضعی: 2% و 4%

موارد مصرف:

• اریترومایسین خوراکی (قرص اریترومایسین 200 و 400 یا سوسپانسیون خوراکی) یا تزریقی (ویال اریترومایسین) در درمان بیماری التهابی حاد لگن ناشی از نیسریا گونوره، بیماری لژیونر، بیماری سیفیلیس مصرف می شود.
• اریتروماسین در عفونت های خفیف تا نسبتا شدید دستگاه تنفسی، پوست و بافت نرم ناشی از ارگانیسم های حساس کاربرد دارد.
• اریترومایسین در عفونت های دستگاه ادراری – تناسلی ناشی از کلامدیا تراکوماتیس در دوران بارداری مورد استفاده قرار می گیرد.
• از اریترومایسین برای پیشگیری از اندوکاردیت در مورد اقدامات دندانپزشکی، در بیمارانی که نسبت به پنی سیلین حساسیت دارند، استفاده می شود.
• اریترمایسین در عفونت بدون عارضه اورترال، اندوسرویکال یا رکتال وقتی که مصرف تتراسیکلین منع مصرف دارد، مورد استفاد قرار می گیرد.
• محلول موضعی اریترومایسین (اریترومایسین 4 درصد یا 2 درصد) برای جوش صورت در درمان موضعی آکنه یا جوش و لگاریس کاربرد دارد.
• پماد چشمی اریترومایسین: در عفونت های سطحی چشم نظیر عفونت ملتحمه و قرنیه یا عفونت های قرنیه ناشی از ارگانیسم های حساس مصرف می شود. همچنین برای جلوگیری از افتالمیا نئوناتاروم نیز کاربرد دارد.

روش و مقدار مصرف:

• با توجه به نوع و شدت عفونت از طریق خوراکی یا تزریق داخل وریدی، دوزهای مختلفی از اریترومایسین هر 6 ساعت یک بار مصرف می شود و طول درمان یک تا دو هفته می باشد.
• پماد چشمی اریترومایسین: یک لایه نازک به طول 1 سانتی متر روزی یک بار یا بیشتر بر روی ملتحمه مالیده شود.
• مصرف اریترومایسین جهت جلوگیری از افتالمیا نئوناتاروم در نوزادان: حداکثر تا یک ساعت بعد از تولد، لایه نازکی به طول 0.5 تا 1 سانتی متر بر روی ملتحمه مالیده می شود. برای هر نوزاد باید از پماد جداگانه ای اشتفاده شود . نوزادی که از مادر مبتلا به گونوره متولد می شود، علاوه بر پماد اریترومایسین باید 20000 تا 50000 واحد پنی سیلین جی از راه عضلانی یا وریدی دریافت کند.
• ژل موضعی اریترومایسین و محلول موضعی اریترومایسین برای درمان جوش صورت یا آکنه: روزانه دو بار از ژل موضعی یا محلول موضعی بر روی جوش صورت یا ناحیه مبتلا مالیده می شود. دوره درمان 8 تا 10 هفته است.

توجه: حداکثر دوزاژ روزانه اریترومایسین اتیل سوکسینات 4 گرم است.

مکانیسم اثر:

اریترومایسین از طریق اتصال به RNA 50 S ریبوزومی، موجب مهار سنتز پروتئین در باکتری می شود و اثرات باکتریواستاتیکی ایجاد می شود.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر اریترومایسین 1.5 تا 2 ساعت می باشد.
• این دارو به طور عمده از راه صفرا دفع می شود. حدود 5 درصد دارو از راه ادرار دفع می شود.

نکات با اهمیت:

• اریترومایسین یک داروی انتخابی در عفونت های کورین باکتریایی (دیفتری، سپسیس کورین باکتریایی، اریتراسما)؛ در عفونت های کلامیدیایی تناسلی، چشمی، تنفسی و در درمان پنومونی اکتسابی از جامعه است، چرا که طیف اثر آن پنوموکوک، مایکوپلاسما و لژیونلا را در بر می گیرد.
• اریترومایسین جایگزین مناسبی برای پنی سیلین در افرادی است که به پنی سیلین آلرژی دارند و مبتلا به عفونت های ایجاد شده به وسیله استافیلوکوکها، استرپتوکوکها یا پنوموکوکها هستند.
• معمولا از محلول موضعی اریترومایسین (اریترومایسین 4 درصد) برای درمان جوش صورت استفاده می شود. 

موارد منع مصرف:

• افرادی که به دارو حساسیت مفرط دارند.

موارد احتیاط:

• افرادی که دچار بیماری های کبدی هستند.
• افرادی که دچار بیماری میاستنی گراویس هستند.
• افرادی که دچار مشکلات ریتم قلب هستند.

تداخلات دارویی:

• اریترومایسین اثر داروهای ضد انعقادی خوراکی را افزایش می دهد.
• اریترومایسین سطح خونی و احتمال مسمومیت ناشی از تئوفیلین، کاربامازپین، سیکلوسپورین، متیل پردنیزولون را افزایش می دهد.
• اریترومایسین نباید با داروهای سیزاپراید و ترفنادین مصرف شود زیرا می تواند باعث ایجاد آریتمی شود.
• اریترومایسین با افزایش فراهمی زیستی دیگوکسین خوراکی، غلظت سرمی آن را افزایش می دهد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی اریترومایسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Derm: کهیر، راش
• EENT: تحریک چشم (پماد چشمی)، کاهش شنوایی (با دوز های بالای وریدی بخصوص در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه)
• GI: درد شکم، کرامپ، تهوع، استفراغ، اسهال
• Local: تحریک وریدی، ترومبوفلبیت (بعد از تزریق وریدی)
• Other: رشد باکتریهای غیر حساس و قارچ ها، آنافیلاکسی، تب

توجه: در صورت ایجاد واکنش افزایش حساسیت مصرف دارو باید قطع گردد.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• اریترومایسین می تواند از جفت عبور کرده و وارد خون جنین شود. هر چند مطالعاتی که بر روی موش های باردار انجام شده تاثیر خاصی را روی جنین موش نشان نداده است. به هر حال از اریترومایسین در بارداری در درمان عفونت های کلامیدیایی اروژنیتال و بیماری سیفلیس در خانم های باردار که حساسیت به پنی سیلین دارند، استفاده شده است.
• عوارضی برای مصرف اریترومایسین در شیردهی گزارش نشده است. با این حال مصرف این دارو در شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• در صورت درمان طولانی مدت، آزمایشات بررسی عملکرد کبد را انجام دهید.
• علائم مسمومیت کبدی با اریترومایسین عبارتند از: درد شکم، تهوع، استفراغ، تب، لکوسیتوز و ائوزینوفیلی. ممکن است زردی ایجاد نشود.
• اتوتوکسیسیتی معمولا در بیمارانی که بیش از 4 گرم اریترومایسین در روز مصرف می نمایند، بیماران مسن، زنان و بیماران دچار اختلال عملکرد کلیه و کبد ایجاد می شود. این حالت معمولا با قطع مصرف دارو برگشت پذیر است.

توجهات بیمار - خانواده:

• بهتر است دارو با معده خالی مصرف شود (1ساعت قبل یا 3 ساعت بعد از غذا).
• قرص اریترومایسین را نباید همراه با آب میوه مصرف کرد.
• دارو باید سر وقت معین مصرف شود. دوره درمان را کامل کنید.
• دوز فراموش شده را بلافاصله پس از بخاطر آوردن، مصرف نمایید ولی اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف آن خودداری نمایید و دوز بعدی را دو برابر نکنید. مصرف دوزهای باقی مانده را با فواصل منظم و یکنواخت در طول روز ادامه دهید.
• مصرف این دارو ممکن است سبب تهوع، استفراغ و اسهال یا کرامپ های شکمی شود. توصیه می شود در صورت ادامه دار شدن این عوارض و همچنین زردی پوست و چشم ها، تیرگی رنگ ادرار، رنگ پریدگی مدفوع و ضعف و خستگی غیر طبیعی به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه مانند رویش زواید سیاه رنگ و خزه مانند بر روی زبان، خارش، ترشح غیر طبیعی واژینال یا شل بودن مدفوع به پزشک خود اطلاع دهید.
• ممکن است بعد از مصرف پماد چشمی اریترومایسین، تاری دید ایجاد شود.
• قبل از مصرف ژل موضعی اریترومایسین یا محلول موضعی اریترومایسین بر روی جوش، پوست ناحیه مبتلا را با آب و صابون بشویید و خشک نمایید.
• علیرغم مشاهده بهبودی در جوش های صورت یا ضایعات پوستی، دوره درمان را کامل نمایید.
• از مصرف محلول اریترومایسین و ژل موضعی اریترومایسین در مخاط دهان و دور چشم خودداری نمایید.

شرایط نگهداری دارو:

• دارو را در ظروف در بسته و در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.