نام ژنریک:

• آمپی سیلین

نام لاتین:

• Ampicillin

نام تجاری:

• ®Binotal
• ®Amipi

گروه دارویی- درمانی:

• آمینو پنی سیلین
• آنتی بیوتیک (بتالاکتام)

طبقه بندی در بارداری:

• گروه B

اشکال دارویی:

• کپسول: 250 میلی گرم و 500 میلی گرم
• سوسپانسیون خوراکی: 125 میلی گرم و 250 میلی گرم بر 5 میلی لیتر
• ویال حاوی پودر استریل جهت ترزیق: 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، 1 گرم

توجه: ویال به ظروف شیشه ای کوچک گفته میشود که برای نگهداری داروها بصورت مایع و یا پودر استفاده می گردد.

موارد مصرف:

• آمپی سیلین به شکل کپسول، سوسپانسیون خوراکی یا ویال آمپی سیلین جهت تزریق، در عفونت های سیستمیک، عفونت حاد یا مزمن دستگاه ادراری ناشی از ارگانیسم های حساس و در مننژیت کاربرد دارد. همچنین از آمپی سیلین در درمان سپتی سمی و یا برای پیشگیری از SBE در بالغین استفاده می شود. 
• در درمان گنوره بدون عارضه در بالغین ممکن است از کپسول آمپی سیلین همراه با داروی پروبنسید استفاده شود.
• برای درمان پریودنتیت حاد و نکروزان، آمپی سیلین تزریقی به همراه مترونیدازول تجویز می گردد. 
• آمپی سیلین در نوزادان و کودکان معمولا برای درمان مننژیت (التهاب و عفونت پرده مغز) تجوبز می شود.

روش و مقدار مصرف:

• با توجه به نوع و شدت عفونت دوز های مختلف آمپی سیلین معمولا هر 6 ساعت یک بار مصرف می شود. محلول تزریقی آمپی سیلین هم از راه عضلانی و هم از راه وریدی قابل مصرف است.
• در بیماران دچار اختلال شدید عملکرد کلیه، فواصل تجویز دارو باید هر 12 ساعت باشد.
• مصرف آمپی سیلین در بالغین: در عفونت های سیستمیک حاد و مزمن: 250 تا 500 میلی گرم خوراکی (کپسول آمپی سیلین 250 یا 500) روزانه 4 بار استفاده می شود. در مننژیت: 150 تا 200 میلی گرم/کیلوگرم وریدی (ویال آمپی سیلین تزریقی) روزانه هر 3 تا 4 ساعت تا 3 روز سپس به صورت تزریق عضلانی تجویز می گردد.
• مصرف آمپی سیلین در کودکان: در مننژیت: 200 تا 400 میلی گرم/کیلوگرم وریدی (تزریق آمپی سیلین داخل رگ) روزانه هر 4 تا 6 ساعت.
• مصرف آمپی سیلین در نوزادان بیش از یک هفته: در مننژیت: 50 میلی گرم/کیلوگرم هر 6 تا 8 ساعت (بسته به وزن نوزاد)
• مصرف آمپی سیلین در نوزادان کمتر از یک هفته: در مننژیت: 50 تا 75 میلی گرم/کیلوگرم هر 8 تا 12 ساعت (بسته به وزن نوزاد)

مکانیسم اثر:

• اثر آنتی بیوتیکی: آمپی سیلین یک باکتریوسید است. مانع ساخت دیواره سلولی باکتری می شود و از این طریق موجب مرگ باکتری های در حال رشد و تقسیم می گردد.

فارماکوکینتیک:

• نیمه عمر آمپی سیلین 1 تا 1.5 ساعت است.
• این دارو از راه ادرار دفع می شود.

نکات با اهمیت:

• آمپی سیلین برای مصرف از راه تزریقی به شکل ملح سدیم مورد استفاده قرار می گیرد.
• غذا می تواند در جذب گوارشی آمپی سیلین تداخل ایجاد کند، بنابراین بهتر است که آمپی سیلین با معده خالی مصرف شود.

موارد منع مصرف:

• افرادی که حساسیت شدید نسبت به آمپی سیلین و دیگر دارو های دسته بتالاکتام دارند.

موارد احتیاط:

• افرادی که اختلال عملکرد کلیه دارند.
• افرادی که آسم و آتوپی دارند.

تداخلات دارویی:

• مصرف پروبنسید به طور همزمان باعث کاهش دفع کلیوی آمپی سیلین می گردد.
• آمپی سیلین تاثیر داروهای ضد انعقاد خوراکی را افزایش می دهد.
• بدنبال مصرف همزمان آمپی سیلین با آلوپورینول، احتمال بروز راش افزایش می یابد.
• آمپی سیلین تاثیر داروهای ضد بارداری خوراکی را کاهش می دهد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی آمپی سیلین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• CNS: تشنج (در دوز های بالا)
• GI: اسهال، تهوع، استفراغ
• GU: نفریت بینابینی حاد
• Hema: آنمی، لوکوپنی، ائوزینوفیلی
• Other: واکنش افزایش حساسیت (راش، کهیر، لرز، تب، ادم، آنافیلاکسی)

توجه: در صورت بروز واکنش افزایش حساسیت یا اثرات سمی روی مغز استخوان و یا ایجاد نفریت بنیابینی حاد، مصرف دارو باید قطع شود.

مصرف در بارداری و شیردهی:

• آمپی سیلین بهتر است در بارداری و شیردهی استفاده نشود.
• آمپی سیلین در بارداری جز داروهای گروه B می باشد.
• آمپی سیلین به سرعت در شیر مادر ترشح می شود و بی خطر بودن آن در دوران شیردهی به اثبات نرسیده است. تجویز این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد.

توجهات پزشکی - پرستاری:

• محلول تزریقی آمپی سیلین را باید حداکثر تا یکساعت بعد از تهیه آن تزریق نمود.
• در تزریق وریدی آمپی سیلین، انفوزیون باید به آهستگی و در خلال 10 تا 15 دقیقه صورت گیرد زیرا تزریق سریع دارو ممکن است منجر به تشنج بیمار شود.
• برای تزریق وریدی می توان دارو را در 50 میلی لیتر و یا بیشتر از سرم دکستروز، دکستروز سالین و یا رینگر لاکتات رقیق کرد.
• این دارو نباید با داروی دیگری مخلوط شود.
• بررسی پایه و دوره ای عملکرد کلیه و کبد و هماتولوژیک در صورت مصرف طولانی مدت دارو توصیه می شود.

توجهات بیمار - خانواده:

• بهتر است کپسول آمپی سیلین با معده خالی (یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا ) همراه با یک لیوان آب مصرف شود.
• دوره درمان با دارو باید کامل شود.
• توصیه می شود هنگام مصرف آمپی سیلین از شیوه های غیر هورمونی برای جلوگیری از بارداری استفاده شود.
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی) به پزشک خود اطلاع دهید.

شرایط نگهداری دارو:

• سوسپانسیون خوراکی آمپی سیلین را می توان تا 14 روز در یخچال نگهداری نمود. از یخ زدن دارو جلوگیری نمایید.
• کپسول و ویال آمپی سیلین باید در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری شود.